Je hebt wandelen én je hebt lange afstandswandelen – op Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW’s). Het trekvogelpad van Bergen aan Zee naar Alkmaar valt in die laatste categorie. Wil je liever eerst een ervaringsverhaal lezen voordat je zelf zo’n wandeling onderneemt? In hun boek ‘Back to nature’ nemen wandelaars Eva Spigt en Nicola Dow je mee op avontuur in de Nederlandse natuur, via verschillende wandelingen. Wij mochten een wandeling delen, en kozen voor (het grootste deel van) deze wandeling met zilte zeelucht van het mooie Bergen aan Zee naar Alkmaar, via het Trekvogelpad. ‘Het Trekvogelpad is onze eerste LAW – en telt 20,9 km. Hoewel we weleens 16 kilometer hebben gelopen, klinkt een halvemarathon-wandeling best pittig. De route voert je in 20,9 kilometer van Bergen aan Zee naar Alkmaar. We vinden het een fantastische ervaring, maar ook een avontuur. Helemaal als je onderweg een paar keer verdwaalt en ’s avonds nog in het donker loopt… Een goed begin is het halve werk, vooral als je zo’n LAW doet. Neem dus voldoende snacks en water mee voor onderweg. En verdiep je vooraf in de markering van de route.
First things first: een stuk appeltaart met slagroom
Wij nemen voor deze wandeling het openbaar vervoer en beginnen bij het strand in Bergen aan Zee. Via de rotonde lopen we meteen over het strand. We vinden het strand van Bergen aan Zee een van de mooiste omdat het fijn wit zand heeft en superwijds is. Het ultieme gevoel van vrijheid! Tijdens de wandeling over het strand kom je langs strandpaviljoen De Jongens. Ook al is het nog maar het begin van de wandeling, we kunnen het niet laten om hier een stuk appeltaart met slagroom te eten (iets met tradities). Vergeet niet om bij strandpaviljoen NOORD weer naar boven te lopen. Wij zijn dit de eerste keer vergeten en toen kwamen we er na een paar kilometer achter dat we de afslag gemist hadden. Na het strand kom je al snel aan bij het Zeehuis van Nivon. Hier start de eerste etappe van het Trekvogelpad.
Het statige Nivonhuis
Het Nivonhuis is een statig gebouw uit 1908 en is een van de eerste gebouwen in Bergen aan Zee. Ooit is dit monumentale pand van het Burgerlijk Armbestuur van Amsterdam geweest om bleekneusjes uit de stad een oppepper te geven. Zeelucht doet immers goed. Nu heeft Nivon de eer om hier natuurliefhebbers te ontvangen. Naast het Trekvogelpad lopen hier nog meer fantastische wandelingen. We gaan hier nog even snel naar het toilet en vullen onze waterflessen. Op naar de wildernis van Bergen aan Zee! We lopen de LAW met een boekje, maar de markering is leidend. In het bos begint het gekibbel al. In het boekje staat een andere route dan de markering aangeeft. Tja… een LAW is een speurtocht voor volwassenen. Wel lekker avontuurlijk wandelen zo! We besluiten de markering aan te houden (tip: doe dit ook).
Uitgestrekte duinen & vogelgezang van de tapuit en nachtegaal
Het Trekvogelpad neemt je mee door uitgestrekte duingebieden en dromerige bossen. Wist je dat Nederland samen met Denemarken het meest uitgestrekte duinlandschap van Noordwest-Europa heeft? Het kustgebied van Nederland beslaat rond de 58.000 hectare, dat is 1,6 procent van ons grondgebied. Deze wandeling neemt je mee door een van de mooiste vogelgebieden en een verscheidenheid aan wildernis. Je vindt hier afwisselend open duinen en naaldbossen. In de duinen zou je onder meer de graspieper, tapuit en de mooi fluitende nachtegaal kunnen tegenkomen. Vooral in het voor- en najaar als de ‘r’ in de maand zit kun je getuige zijn van vogels die naar Nederland komen, of juist het koude kikkerlandje verlaten. Neem bijvoorbeeld de lepelaar die je in de Noord-Hollandse poldersloot kunt zien, maar die in november de warmte van de Senegalese kust opzoekt. Of de boerenzwaluw die in april, of soms al in maart, weer vrolijk kwetterend over het land dartelt. Eén zwaluw maakt nog geen zomer, maar van een hele groep zwaluwen krijgen wij toch echt wel zomerkriebels.
Prachtuitzicht, mooie bloemen en wilde dieren
Aan het begin van de wandeling vinden we een houten trap naar boven. Deze staat niet op de route maar we zijn te nieuwsgierig om niet even te kijken. Het uitzicht vanaf daar is waanzinnig en we voelen ons helemaal alleen in de wildernis. Waar je ook kijkt, overal zie je natuur. Vol energie lopen we terug naar het LAW-pad en vallen in de volgende verbazing. We lopen een onverhard pad op met zomereiken, een inheemse soort, met wortels die over de grond kringelen omdat het duin zo voedselarm is. Een sprookjesachtig effect. Kenmerkend voor het gebied zijn de grijze duinen waar je voor een groot deel doorheen wandelt. Je vindt hier de mooie parnassiabloem in de natte duinvalleien en diverse orchideeën zoals de bijenorchis, die niet voor niets die naam heeft. Het lijkt net alsof er een bij in de bloem zit! Ook de harlekijnorchis met pimpelpaarse bloemen is niet te missen. Hoewel ze erg mooi zijn en je ze het liefst in je eigen achtertuin wilt hebben staan, is het niet de bedoeling dat je de bloemen plukt en mee naar huis neemt. Wilde dieren kun je ook tegenkomen op het Trekvogelpad. Er zijn Schotse hooglanders en exmoorpony’s die ervoor zorgen dat de duinen niet al te veel dichtgroeien.
Drankentanden uit WOII
Na ongeveer vier uur wandelen door deze verscheidenheid aan bossen en duinen, komen we piramidevormige betonnen obstakels tegen. Deze drakentanden zijn overblijfselen van de Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog. De Duitse verdedigingslinie telde ooit meer dan 5000 kilometer, van Noorwegen helemaal tot aan de Spaanse grens. Er zijn geschutopstellingen, mijnenvelden, bunkers en versperringen aangelegd. Alles om een invasie van de geallieerden tegen te gaan. Veel van deze overblijfselen vind je nog langs de Nederlandse kust en ook in Bergen aan Zee.
Even doorzetten & een patatje
Na uren door de wildernis gebanjerd/gelopen te hebben, waarbij we bijna niemand anders zien, komen we aan bij de rand van een dorp. We ploffen neer op een bankje in de zon met uitzicht op het dorp. Hoewel we allebei veel gereisd hebben, is topografie nooit ons sterkste punt geweest. Hardop vragen we ons af waar we nu weer beland zijn. Vier dames horen ons en moeten lachen. Ze vertellen dat we in Egmond aan den Hoef zitten. Als we ze vertellen dat we onderweg zijn naar Alkmaar, kijken ze een beetje verschrikt. ‘Dat is nog zeker twee uur lopen hoor,’ verzekert een van de vrouwen ons. We schrikken daar een beetje van want na 4 uur wandelen, voelen we onze benen wel (eerlijk is eerlijk). Gelukkig krijgen we al snel nieuwe energie na wat water en een appel. We vervolgen de route en voelen ons een beetje vervreemd als we na een tijd in de natuur gewandeld te hebben ineens langs een drukke weg lopen. Voor degenen die geen eten hebben meegenomen: in Egmond aan den Hoef loop je langs een supermarkt, maar ook langs onze favoriete cafetaria: King City. Een patatje met heeft nog nooit zo goed gesmaakt.’ In Back to nature vind je het vervolg van deze wandeling – inclusief avonturen met koeien. Daarin ook de praktische tips, zoals het vervoer naar het startpunt, to-do’s en tips waar te overnachten.
Back to nature: avontuurlijk wandelen in Nederland
In Back to nature nemen Eva Spigt en Nicola Dow je mee op avontuur in de Nederlandse natuur. In hun boek bundelen ze 11 wandelingen door heel Nederland. Zoals sprookjesachtig wandelen langs het IJsselmeer, een ‘Franse vakantie in eigen land’ via het Pietenpad, en ‘go slow’ – via een trage tocht over de Veluwe. Aan elke wandeling koppelen ze een opdracht op het gebied van persoonlijke ontwikkeling (zoals bewust ‘unpluggen’) en een ‘wilderness skill’. Zoals brandnetels of duindoornbessen plukken, winterkamperen, en sterrenkijken. Zelf zijn ze ervaren wandelaars. Dow, model en afgestudeerd natuurgeneeskundige, was al ‘hardcorewandelaar’. Toen haar vriendin Spigt na vele reizen vastliep vanwege onverklaarbare gezondheidsklachten gingen ze samen op pad en maakten ze lange wandelingen door Nederland. Ze lanceerden platform Backtonaturehikes, om mensen te inspireren meer naar buiten te gaan middels drie elementen: natuur, spel & persoonlijke ontwikkeling. Sinds 2020 organiseren ze wandelingen, retreats en events. Eva Spigt & Nicola Dow | Back to Nature. Avontuurlijk wandelen in Nederland, terug naar je eigen natuur | Spectrum | € 20,99 | meer info en bestellen via spriumectrum.nl & bol.com. Zie ook hun Instagram account @backtonaturehikes CREDITS: BEELDEN: MAARTEN GROEN | TEKST EVA SPIGT & NICOLA DAW