Van mussen die samen badderen tot de specht die roffelt op de lantaarnpaal voor haar deur: Thea Seinen spot graag vogels. Gelukkig wordt ze op haar wenken bediend in haar tuin aan de rand van de stad én in haar tweede tuin, bij haar stacaravan in een waterrijk natuurgebied. In deze aflevering: de boerenzwaluw.
Acrobaat van het boerenland
Het is een uitgelezen weekend om te tuinieren en te luieren in mijn tuintje in de polder en te wandelen over de dijk en langs de plassen. Ik heb nu pauze en lig met de warmte van de zon op mijn huid te genieten van de capriolen en het drukke gekwetter van de boerenzwaluwen hoog in de lucht. Ze hebben het naar hun zin, dat is duidelijk. Met mooi weer barst het van de insecten. De zwaluwen sperren de snavels open en vangen in volle vlucht vliegen, muggen en andere lekkere hapjes. Ook zie ik ze laag over de sloot langs het roeibotenveld scheren om een slok water naar binnen te scheppen zonder het wateroppervlak te raken. Zo knap. Als ik over de dijk wandel zie ik hoe de zwaluwen hekjes, afzettingen rond weilanden, koeien en schapen rakelings weten te ontwijken. Ik verbaas me erover dat er nooit een boerenzwaluw in volle vaart (die kan wel dertig kilometer per uur zijn) ergens tegenaan crasht. 
Clownsbekjes = honger
Als het me te warm wordt, zoek ik het bankje in de schaduw bij de stallen en de hooiberg op. Hier vliegen de zwaluwen in en uit om de jongen te voeren. Zodra de jongen de ouders in beeld krijgen, sperren ze de ‘clownsbekjes’ open om duidelijk te maken dat ze wel heel erg honger hebben. Een prachtgezicht, zo’n rijtje jonge zwaluwen die net boven de rand van het nest uitkomen. Voor zwaluwen is dit de ideale locatie. Hier hebben ze alles wat hun hartje begeert. Plekken om te nestelen, ruim voldoende vliegen, muggen en andere insecten en bouwmateriaal in de vorm van modder, klei en strootjes die ze weghalen bij slootkanten en poelen. 
Zo help je de boerenzwaluw
Elders in het land verdwijnen dit soort traditionele boerenbedrijven. Dat gaat ten koste van het aantal zwaluwen dat zich in ons land kan handhaven. Woon je in een landelijk gebied waar je dagelijks boerenzwaluwen ziet vliegen? Heb je een schuur, loods of berging die in de zomermaanden dag en nacht open kan blijven staan, zodat de boerenzwaluwen ongehinderd in en uit kunnen vliegen? Dan kun je de zwaluwen helpen door ze kunstnesten in de vorm van kommen aan te bieden. Plaats er altijd minstens twee maar liever wat meer. Zwaluwen nestelen graag in de buurt van elkaar. Zijn de zwaluwen blij met hun nieuwe onderkomen, dan is de kans groot dat ze hier ieder voorjaar terugkomen. Zwaluwen zijn honkvast. Tip: nestkommen zijn online te bestellen via vivara.nl.
Paspoort
Naam: boerenzwaluw (Hirundo rustica). Uiterlijk: glanzende blauw- zwarte kop en bovenzijde, donkere borstband, roodbruine keel en voorhoofd, onderzijde roomwit. Lange spitse vleugels en opvallend lange vorkstaart. Vlucht: zoeft kwetterend hoog in de lucht en laag over weiland en water met een snelheid tot wel 30 km per uur. Lengte: 17 tot 19 cm. Eieren: 3 tot 6 stuks, 1 tot 2 (en soms 3) legsels per jaar. Menu: vliegen, muggen en andere vliegende insecten. Vijand: de sperwer, havik en boomvalk. CREDITS: LLUSTRATIE MAARTJE VAN DEN NOORT – ZIE @MAARTJEVANDENNOORT | TEKST THEA SEINEN
Meer vogels
- Lees hier Thea’s eerdere column – over de halsbandparkiet
- 6x genieten van de vogels in je tuin
- Luistertip: deze extra lange zomeraflevering van de podcast Notenkrakers, van onze collega’s van Roots magazine. Met daarin het onophoudelijke gekwetter van de boerenzwaluw. Verder: er is een scharrelaar gezien én een dougalls stern. In de Vogelvraag: leren vogels zingen van hun ouders? Notenkrakers kun je beluisteren via Spotify en iTunes – lees hier hoe.
