Deze herfsttuin in Noord-Brabant is geïnspireerd op het kloosterleven. Een groene binnenwereld die verwondert en rust biedt, zeker in de herfst. 
De herfsttuin van Arjan en Geertje van Dijk in het Noord-Brabantse kerkdorp Den Hout neemt je mee op reis, telkens ervaar je een nieuwe sensatie: een dertig meter lange spiegelvijver met aan weerszijden manshoog siergras badend in het zachte herfstlicht, even verderop een verscholen sereen huisje met houten vlonder grenzend aan een grote waterpartij, midden tussen de herfsttinten van de laatste bloeiers een opvallend wit beeld in de vorm van een vrouwenfiguur, en dan die grote groep spierwitte berken! Arjan: “Het draait hier niet alleen om planten, maar om zo veel meer. Er staan ook allerlei ornamenten en beelden in de tuin. En er heerst een kloosterachtige sfeer van rust, orde en regelmaat. We leven met de seizoenen, slecht weer bestaat in onze ogen niet.” 
In de tuin van Arjan en Geertje staan veel bijzondere ornamenten die een verhaal vertellen. Zo heeft het huisje aan de grote vijver een kerkraam. Arjan: “Ik kwam vroeger veel op oude locaties, die verbouwde ik tot evenementenplek. Daar vond ik van alles. Ook dat kerkraam en een kerkbankje. Ik heb ze geïntegreerd in dit huisje, dat maakt het echt onze plek.”
Los van de dagelijkse hectiek
Toen het echtpaar de langgevelboerderij ruim dertig jaar geleden kochten, was Arjan nog druk met zijn bedrijf, een evenementenbureau gespecialiseerd in grote projecten. Pas nadat hij zijn bedrijf had verkocht en een tijd had gereisd zocht hij rust in de tuin. “Ik wilde het leven binnen de poort vormgeven, een beetje zoals in een klooster. Loskomen van de dagelijkse hectiek, maar ook het meditatieve ervan vind ik aantrekkelijk. Dus waarom niet een eigen binnenruimte creëren?” 
Voor dag en dauw
Het werd een manier van leven; een samenspel tussen planten, dieren, water en kunst. Bezig zijn in de tuin vindt Arjan een ‘actieve vorm van meditatie’. Het liefst staat hij ’s ochtends voor dag en dauw op om naar buiten te gaan en te genieten van de opkomende zon door de ochtendmist. “Boxje mee met klassieke muziek erop en dan in de tuin aan het werk. Heerlijk meditatief! Er is altijd wat te doen, het is een soort beeldhouwen op de lange termijn. Je ontwerpt het, gaat aanplanten, het gaat zich vermengen, je stuurt bij en na een tijdje zie je het resultaat.” 
Stevige planten, echte mannentuin
Arjan houdt van grote gebaren, een aanpak die heel goed past bij dit omvangrijke terrein dat ooit weiland was. “Wel heb ik over het ontwerp gepraat met een paar bevriende landschapsarchitecten. Uit die gesprekken zijn de twee lange zichtassen voortgekomen, daar hangt de hele tuin aan vast. De invulling ging daarna eigenlijk redelijk snel, terwijl ik weinig van planten wist.” Twee ‘tuinmentoren’ gaven advies en adressen van kwekers door, ook die van Piet Oudolf. “Ik ben met een stationcar naar zijn kwekerij (inmiddels gesloten – red.) gegaan en heb de auto helemaal volgestouwd met stevige, grote planten. Ik wilde een echte mannentuin. Als een oppervlakte groot is, moet je groot denken, anders verdrink je in kleinschaligheid. Binnen die grote vormen moet wel iets te beleven zijn: afwisseling en kleur.” 
Sturen, knippen en ruimte geven
Learning by doing is Arjans aanpak. Gewoon doen, uitproberen, niet bang zijn. “Het is net als koken, er gaat wel eens iets mis, maar daar moet je niet te krampachtig over doen.” Hoe voorkom je dat het uit de hand loopt, dat het een chaos wordt? “Door een beetje te stroomlijnen. Een natuurlijke (‘wilde’) tuin komt dan veel beter tot z’n recht, die moet je niet volledig zijn gang laten gaan. Dat betekent sturen, knippen en ruimte geven. Planten mogen elkaar niet gaan verdringen. Je moet er een soort ouderschap over voeren, voor structuur zorgen. Ik kijk per gebied wat er moet gebeuren. Soms haal ik planten eruit of ik knip een kleur weg zodat er meer rust ontstaat. Het is net als met meubels en accessoires in de woonkamer. Als je een stoel weghaalt ontstaat er een andere sfeer.” 
Siergrassen brengen structuur
Hoewel de tuin strak is ingedeeld oogt hij niet formeel, eerder los en ongedwongen. Arjan: “Strakke vormen en lijnen zijn nodig in zo’n grote tuin. Anders is het niet behapbaar, je moet het ook kunnen onderhouden. Je ervaart het niet als strak omdat er veel verborgen paadjes zijn. Je meandert er doorheen. Ook de losse beplanting helpt mee. Dit is geen aangeharkte tuin met geknipte grasranden.”
In de herfst op z’n best
“Geertje en ik hebben altijd discussie over in welk seizoen de tuin op z’n mooist is. Ik vind de herfst. De zomer is voorbij, de meeste tuinen zijn al op hun retour, maar hier staat veel nog in z’n kracht. De siergrassen bewegen in de wind, de cosmea’s geven nog kleur. Vooral de grassen maken indruk in deze periode, ze zorgen voor structuur in de tuin, en er is nauwelijks nog concurrentie van bloeiende planten. Per gebied kijk ik of iets het beeld onrustig maakt. Soms knip ik er kleur uit of haal een plant weg. Het is vooral de combinatie van warm najaarslicht en hoge siergrassen die het zo fantastisch maakt. Dat is herfst op z’n best.”
Tuinen de Verwondering bezoeken
Kijk op www.tuinendeverwondering.com TEKST RENEE KWAK | FOTOGRAFIE MAAYKE DE RIDDER
Lees ook:
Agendatip voor oktober: herfstfeest op kwekerijen en in tuinen Alles wat je wilt weten over de grassentuin 8 tips voor een diervriendelijke herfsttuin
