Sneeuwvlagen ontnemen de menners het zicht, damp slaat af van de dravende paarden. Door die barre omstandigheden trekt een warm ingepakt gezelschap naar het stadje Røros in Noorwegen voor een bezoek aan de historische markt. Seasons reist mee in de arrenslee door het sprookjesachtige winterlandschap. Op de open vlakte heeft de gure wind vrij spel en is de gevoelstemperatuur rond de twintig graden onder nul. Sneeuwvlokken vliegen bijna horizontaal over het dichtgevroren meer. Het zicht is beperkt en ik knijp mijn tranende ogen tot spleetjes. Ver weg klinkt het zachte geklingel van belletjes. Steeds dichterbij komt het, tot er negen stoere houten sledes opdoemen, elk getrokken door een enkel dampend paard. De reizigers zijn gehuld in zware bontjassen, hun mutsen diep over de oren getrokken en de benen door dikke rendiervachten beschermd tegen de bijtende kou. 
Ooit een handelsroute
In vroeger tijden trokken soms wel duizend sledes naar de wintermarkt in Røros. Uit alle windstreken waren kooplieden soms wekenlang onderweg naar de koperstad, tegenwoordig Unesco Werelderfgoed met een beschermd stadscentrum van ruim tweeduizend houten huizen. Elke streek bracht zijn eigen specialiteiten mee: gepekelde vis kwam van de kust in het westen, ‘kvårnstein’ (molenstenen) uit de bergen bij Selbu in het noorden. Zweeds linnen werd aangevoerd door de oosterburen, Jämtland bracht pelzen en spijkers mee en uit Dalarna werd onder meer buskruit aangevoerd voor de mijnen. 
In de late negentiende eeuw waren er zelfs producten uit Italië op de markt te vinden. Toch was het destijds voor velen armoe troef. De kopermijn van Røros gaf veel mensen werk, maar er was nauwelijks genoeg te eten en de mijnwerkers werden uitbetaald in voedselbonnen. Daardoor ontstond een levendige zwarte handel, buiten het zicht en de controle van de eigenaren van de mijn. Hoewel de markt in feite al veel eerder bestond, werd om die reden in 1853 bij koninklijk decreet één keer per jaar een officiële markt toegestaan. Die zou beginnen op de een na laatste dinsdag van februari, omdat sneeuw- en ijscondities dan optimaal waren voor de zwaarbeladen sledes. Toch kwam het voor dat handelaren uit verschillende regio’s lange tijd op elkaar moesten wachten, waarbij soms de eigen handelswaar langzaam maar zeker werd opgegeten. 
Meer lezen? Het hele verslag vind je in Seasons nummer 11 . TEKST EN FOTOGRAFIE ANDRIES DE LA LANDE CREMER
