Wandelen in de winterstilte op de Friese hei

Marjolein ter Braak

1 november 2024

Allardsoog

In Nederland valt nog zo veel te ontdekken, en te voet zie je altijd meer. Bijvoorbeeld de heide van Allardsoog bij het Friese Bakkeveen. Prachtig in de zomer, maar óók heel mooi in de winter.

Allardsoog

Ook al is het paars van augustus ver te zoeken, de heide bij het gehucht Allardsoog, vlak bij Bakkeveen, is op deze windstille decemberdag een bijna paradijselijk plekje. Het begint al met de Drentse heideschapen die vandaag de bosrand aan het begin van de route hebben uitgekozen om lekker te grazen. Ruim honderd zijn het er, dik in hun wintervacht. De Drentse heideschapen eten jonge boomopslag, zodat bomen niet de overhand krijgen. Ze schillen bast van bomen, waardoor die doodgaan. En dat is goed, want dood hout hoort bij een levend bos. Met hun graaswerk doen ze precies wat ze moeten doen: de heide open en gevarieerd houden. En dat doen Drentse heideschapen al heel wat eeuwen, juist hier.

Onder een laagje rijp

Ondanks de winter is het bos vrolijk gekleurd. Witte berkenstammen steken af tegen de donkere eiken, de bosbodem wordt gedeeld door de roodbruine herfstbladeren en grote plakkaten groen mos. Zo nu en dan scharrelen een paar schapen wat dieper het bos in. Tot ze deze eenzame wandelaar in de gaten krijgen en zich op een drafje uit de voeten maken: terug naar de bescherming van de kudde. Al gauw komt het bospaadje uit op de heide en strekt een pastoraal en eeuwenoud landschap zich voor me uit: heide met vrijstaande bomen, lichte glooiingen die oude zandruggen verraden, kleine vennetjes en heel in de verte weer een bosrand. Om het sprookje compleet te maken, ligt alles onder de rijp.

Allardsoog

Eeuwenoud wandelpad

Waar de route linksaf gaat, begint de Drentse Weg. Al meer dan 700 jaar loopt dit pad dwars over de heide, diep uitgesleten tussen de zandruggen. Eeuwenlang werd het intensief gebruikt: de handelaren, boerenarbeiders en kerkgangers gingen te voet, de welgestelden per paardenkoets. De hoogvenen aan weerszijden van de heide waren ondoordringbaar, deze weg was de enige in de wijde omtrek. Ik kom langs een vennetje, en nog een, beide vol gegroeid met struikheide en pijpenstrootje. Tjiftjaf, boompieper en geelgors die hier ’s zomers broeden, laten zich op een koude dag als vandaag niet zien. Kramsvogels en koperwieken laten zich in de winter wel vaak horen. Maar ik word opgeschrikt door een lijster, die juist van mij is geschrokken. Ik stoor ’m duidelijk in zijn zoektocht naar wormen onder de bladeren aan de voet van een berk. Handenvol blaadjes wapperen met zijn vleugels mee de lucht in.

De natuur is muisstil

En daar is weer een ven, groter dan de eerdere. Roerloos ligt het onder een flinterdun vliesje ijs. En roerloos sta ik tegen de stam van de vliegden aan de oever. De natuur is muisstil. Tot ik tegen het einde van de route bij de schaapskooi aankom. De schapen zijn inmiddels ook naar deze kant opgerukt en buitelen bijna over elkaar. Het zal het vooruitzicht van de warme stal zijn. Morgenochtend als ze lekkere trek hebben, mogen ze de heide weer op. Eten en dit moois in stand houden. Allardsoog Allardsoog Ligging
De heide van Allardsoog ligt tussen het Friese Bakkeveen en het Drentse Een-West. De gele route is 3,8 km lang en begint achter het klaphek bij de parkeerplaats aan de Jarig van der Wielenwei 2, Bakkeveen (ca. 150 meter ten westen van de schaapskooi).
Bereikbaarheid
Met de auto: rijdend op de Tsjerkewâl in Bakkeveen volg je het bord richting ‘De Drie Provinciën’. In de bocht naar rechts zie je een bordje ‘Schaapskooi It Fryske Gea’.
Adres: Jarig van der Wielenwei 2, Bakkeveen. Met het OV is het startpunt moeilijk bereikbaar. Een andere wandeling proberen? Hier vind je mooie wandelingen. TEKST ANNEMARIE BERGFELD FOTOGRAFIE BRAND KURPERSHOEK ROUTEKAARTJE CÉCILE VRINTEN