In Nederland of nét over de grens valt nog zo veel moois te ontdekken, en te voet zie je altijd meer. Daarom in Seasons elke maand een wandeling, met routebeschrijving. Deze keer door het Zwillbrocker Venn. Hiervoor steken we in de Achterhoek de grens over naar Duitsland.
Nog geen vijfhonderd meter over de grens met Duitsland, even ten oosten van Groenlo in de Achterhoek, ligt in het buurtschap Zwillbrock een fraaie barokkerk, die het startpunt vormt van de wandeling. Deze Sint-Franciscuskerk is gebouwd in de eerste helft van de achttiende eeuw als onderdeel van een klooster.
16.000 meeuwen & broedende aalscholvers
Het is nog vroeg in de ochtend wanneer ik begin met wandelen en de sacrale stilte zindert om mij heen. Echter, ergens in de verte klinkt een vaag geraas. Snelwegen liggen hier niet in de buurt, dus dat kan niet de bron zijn. Het geluid wordt langzaam luider en ineens besef ik: het zijn vogels. En veel ook, want na zo’n vijf minuten wandelen heeft het zachte geraas plaatsgemaakt voor een luid gekrijs. Aan de voet van een grote waterplas stop ik om te kijken naar een omvangrijke kolonie kokmeeuwen. De officiële schatting komt uit op circa 16.000 meeuwen; daarmee is het de grootste kolonie kokmeeuwen van Duitsland.
Langs de waterkant staan enkele dode berkenbomen waarin aalscholvers hun intrek hebben genomen. Aalscholvers hebben het in Nederland niet altijd makkelijk gehad. Omdat ze werden beschouwd als concurrenten voor de vissers werden ze massaal afgeschoten, vergiftigd, verjaagd en zelfs opgehangen. Hier zijn ze echter veilig. Hun grote bouwwerken rusten op de berkentakken en ouderparen bereiden zich voor op het tweede legsel van dit broedseizoen; de eerste broedronde begint vaak al in december.
De grens met Nederland
Na een kleine kilometer wandelen bereik je niet alleen de zuidelijke rand van het natuurgebied Zwillbrocker Venn maar ook de grens met Nederland. Aan Nederlandse zijde kijk je uit over het gecultiveerde landschap met boerderijen in de verte en melkvee in de weilanden. Via het pad dat een poosje de landsgrens volgt, duik je later het veengebied weer in.
Zo vroeg in het voorjaar zie je de voorzichtigheid waarmee de natuur ontwaakt. Veel bomen en planten zijn nog kaal, maar enkele varens staan al op het punt hun bladeren uit te vouwen. Het pad is wat breder geworden en slingert zich prachtig op de grens van bos en veen om het drassige landschap heen.
Zuurstokken met vleugels
Langs de wandelroute staan drie vogelkijkhutten. Ik beklim de tweede via een trappetje en heb vanaf enige hoogte een prachtig uitzicht over de kokmeeuwenplas met het vogel-eiland. Het gekwetter en ander vogelgeluid is het enige wat je hoort. Af en toe vliegt er een zwerm op en laten de vogels merken dat het volume best nog een tandje hoger kan.
April is sowieso een goede maand voor een bezoek aan dit gebied want van april tot juni strijken hier sinds 1983 flamingo’s neer en zelfs zonder verrekijker zijn ze heel goed te zien. Het Duitse moerasgebied krijgt zo een Zuid- Europees tintje. Deze kolonie bestaat voor het merendeel uit ontsnapte exotische Chileense en Caraïbische flamingo’s, maar omvat ook een paar wilde Europese flamingo’s. Vanaf juli gaan de flamingo’s met hun jongen op tournee door Nederland: je ziet ze langs het IJsselmeer, op het Veluwemeer bij Elburg, de Steile Bank bij Friesland, soms het Lauwersmeer of het Kinselmeer bij Amsterdam.
Vanuit de volgende kijkhut heb je opnieuw een prachtig uitzicht, ditmaal over een ander deel van het meer. De flamingo’s zijn hier dichterbij en dus nog duidelijker te zien. Via een paar prachtige kronkelpaadjes keer ik terug naar de rust die er heerst rond de kerk.
CREDITS: TEKST EN FOTOGRAFIE MARIEKE DE BOER | ROUTEKAARTJE CÉCILE VRINTEN
Wandeling Zwillbrocker Venn (5,2 km)
Ligging
Start- en eindpunt is de barokkerk, Zwillbrock 9 in Zwillbrock (Vreden). Via een verbindingsweg (gaat over in zandpad) in zuidelijke richting kom je vanzelf bij het veenmeer uit. De Zwillbrocker Venn-route (geheel onverhard) staat met borden aangegeven, maar als je na de open plas telkens links aanhoudt zul je nooit verdwalen en kom je vanzelf weer op de verbindingsweg uit. Onderweg staan regelmatig informatieborden over de flora en fauna ter plaatse. De paden liggen hoog genoeg om je voeten droog te houden.
Bereikbaarheid
Auto: vanuit Groenlo volg je de borden Zwilbroek/Vreden naar Duitsland. De barrokkerk kan je niet missen als je door het kleine Zwillbrock rijdt. Honderd meter voorbij de kerk ligt een ruime parkeerplaats. Vanaf daar kan je kiezen of je links- of rechtsom langs de kerk naar de verbindingsweg loopt.
Openbaar vervoer: eigenlijk niet. Wie toch wil: tussen Doetinchem en Enschede rijdt bus 74 via Groenlo. Uitstappen op het busstation van Groenlo, vanaf hier is het nog 6,5 kilometer lopen naar Zwillbrock. Hier is geen fraai wandelpad, maar loop je langs een 60-kilometer-weg.
Horeca
In Zwillbrock zijn diverse restaurants en hotels nabij de kerk gevestigd. Het restaurant van Hotel Kloppendiek is van april tot oktober op maandag en dinsdag tussen 15.00-21.00 uur geopend en van woensdag t/m zondag al vanaf 12.00 uur (www.kloppendiek.de). Langs de route is aan de noordzijde een kiosk bij de toiletten. De kiosk is niet altijd geopend.
Honden
Aangelijnd toegestaan.
Check voor je op pad gaat of de genoemde adressen open zijn en of activiteiten doorgaan. Dit artikel verscheen in aangepaste vorm ook in Roots.
Meer fijne wandelingen
- Wandelen van Bergen aan Zee naar Alkmaar – via het Trekvogelpad
- Wandelen langs vennetjes en bloeiende heide: het Mantingerzand (Drenthe)
