In Nederland valt nog zo veel te ontdekken, en te voet zie je altijd meer. Daarom in Seasons elke maand een wandeling, met routebeschrijving, door een van de mooie natuurgebieden die ons land telt. Deze keer wandelen we door de Ruterpolder bij het Friese IJlst.
Rook komt er al lang niet meer uit; de schoorsteenpijp van de firma Nooitgedagt is nu vooral een markant herkenningspunt én startpunt van deze wandeling door de Ruterpolder. De mooi gerestaureerde pijp is het opvallendste relict uit de ooit bloeiende industrie van IJlst. Rond 1900 telde het stadje 24 schaatsen-fabriekjes. Op het vlak van restaureren en het oude in ere houden, weten ze in IJlst van wanten. De overtuintjes aan de Eegracht, die lang werden gebruikt om de maandagse was te bleken, zijn prachtig opgeknapt; boven het water hangen zelfs nog een paar boenstoepjes. Aan weerszijden van het smalle water staat twee keer 600 meter leilinde. Het loopje over de gracht vormt, via een wit ophaalbruggetje, een sublieme entree naar de Ruterpolder.
Redder van roodbonte koeien
In de polder toont de vroege zomer zich in alle glorie. Tot aan het wuivende riet aan de oever van het vaarwater van de Wymerts zie ik een bont tapijt van klaprozen, kamille, margrieten, boterbloemen, zuring, paardenbloemen, witte en paarse smeerwortel en voedselrijk gras voor de roodbonte koeien van biologisch boer Petra Beerda. “De roodbonte is het meest bedreigde runderras van Nederland”, vertelt ze. “In 1957 waren er nog 2500 roodbonten, in 1993 niet meer dan 17 koeien en 4 stieren.” De totale Nederlandse veestapel bestaat nu uit ongeveer 600 dieren. Met nog een handvol andere Friese boeren zet Beerda alle zeilen bij om weer tot een levensvatbare populatie te komen.
De dieren weten het niet, maar ze grazen tegen een uniek silhouet. Vanaf het smalle schelpenpad tussen kniehoog gras zie ik de achterkant van de historische huizen aan Eegracht en Uilenburg, twee kerktorens, de wieken van houtzaagmolen De Rat en – daar is ie weer – de pijp van Nooitgedagt. Met uitzondering van een schuurtje, steigertje of serre hier en daar werd aan deze kant van IJlst eeuwenlang niets gebouwd. Zeker een kwartier zit ik op een hek om het stadsbeeld aan de polderrand in me op te nemen. Op een volgend hek zit een grutto, die even eerder luid krijsend opvloog. Waarschijnlijk een late nestelaar.
Idyllisch boerenland
In de polder broeden ook tureluurs, kievieten en scholeksters, vooral rond het plasdrasgebiedje dat de boer drie jaar geleden liet aanleggen. Als ik mijn blik afwend naar de voorbijschuivende zeilbootjes in de Wymerts zie ik nog net een haas over het pad schieten. Een koppel eenden vliegt laag over, een koolwitje dwarrelt, nog lager, tussen de boterbloemen door. Deze polder barst van het leven.
En de dood, die hoort er ook bij. Een hoopje zwarte veren met witte pennen op het pad is alles wat overbleef van wat waarschijnlijk een jong meerkoetje was. Om reeën te zien moet je geluk hebben, had de boer me verteld. Dat geluk is mij vandaag niet gegund, maar dat maken twee parende kikkers – een bruine en een groene – ruimschoots goed. Dat ik hun verrichtingen op een halve meter afstand, op mijn buik aan de slootrand, volg, deert ze niet. Onvermoeibaar paren en kwaken ze voort. Als ik het genoeg vind, wandel ik rustig het laatste stukje terug naar het oranje pontje dat ik zelf naar de overkant mag zwengelen. Halverwege de sloot blijf ik even hangen om achterom te kijken. En verwonder me opnieuw: zo kan boerenland dus óók zijn.
Wandeling Ruterpolder (4,2 km)
Ligging
De Ruterpolder ligt ten zuidwesten van het Elfstedenstadje IJlst, dicht bij Sneek. De polder heeft twee ingangen. Het is het handigst vanaf het beginpunt bij de schoorsteenpijp van Nooitgedagt eerst het deel langs de Eegracht te doen. Je loopt de route dan rechtsom en hebt het mooiste zicht op het stadje. De route is niet gemarkeerd.
Bereikbaarheid
Openbaar vervoer: per trein vanaf Leeuw- arden richting Stavoren. Of met de bus vanaf NS-station Heerenveen naar Sneek en daar overstappen op de trein naar IJlst. Vanaf het station is het 700 m lopen over de Stadslaan en Galamagracht naar de schoorsteenpijp van Nooitgedagt.
Auto
parkeren kan bij supermarkt Poiesz, De Dassenboarch 32 in IJlst. Loop 300 m (terug) in de richting van de schoorsteenpijp van Nooitgedagt.
Horeca
Schuin tegenover het startpunt, aan de Galamagracht 1, vind je Stadsherberg Het Wapen van IJlst, met een heerlijk terras.
Honden
Niet toegestaan.
Let op: van 15 maart t/m 14 juni is het Ruterpolderpad afgesloten vanwege het vogelbroedseizoen.
Check voor je op pad gaat of de genoemde adressen open zijn en of activiteiten doorgaan. Dit artikel verscheen in aangepaste vorm ook in Roots.
CREDITS: TEKST EN FOTOGRAFIE ANNEMARIE BERGFELD | ROUTEKAARTJE CÉCILE VRINTEN
Ook een mooi ommetje
De Achterhoek is rijk aan mooie wandelgebieden, en de Gorsselse Heide is daar één van. Je kunt er heerlijk wandelen, en erna genieten van een royale pannenkoek bij het knusse bosrestaurant De Zessprong. Wijnliefhebbers combineren de wandeling met een bezoekje aan de wijngaard.
