Thea Seinen ziet ze vliegen: de merel

Marloes Blom

6 september 2022

merel

Van mussen die samen badderen tot de specht die roffelt op de lantaarnpaal voor haar deur: Thea Seinen spot graag vogels. Gelukkig wordt ze op haar wenken bediend in haar tuin aan de rand van de stad én in haar tweede tuin, bij haar stacaravan in een waterrijk natuurgebied. In deze aflevering: de merel.

Het is altijd vrolijk wakker worden met de merel die in het topje van de eik zit te zingen. Een beetje rommelig, een boom vol met klimop, dichte bosjes — merels vinden mijn tuin top. Net als mussen, mezen, het roodborstje en andere vogels komen de merels drinken uit de waterschaal of gaan koppie-onder voor een bad.

Het is tropisch warm vandaag, zo’n dag dat je activiteiten tot de koelere uren in de ochtend en de avond beperkt. De merel neemt op het heetst van de dag een zonnebad. Hij zit met het kopje schuin en de vleugels wijd gespreid plat op de grond. Er zit geen beweging in, de merel lijkt een flauwte nabij. Je krijgt de neiging om hem te reanimeren. Maar niks aan de hand, dat hoort zo. Het zonnebad is ook de manier om zich van luizen en mijten te ontdoen.

Bij het eerste én het tweede nest gaat het mis

Elk jaar bouwen merels een of meer nesten in mijn tuin. Het gaat bij het eerste en vaak ook bij het tweede nest helemaal mis. Zo ook dit voorjaar. Ik volgde het bouwen van het eerste nest op de voet. Half april zag ik pa en ma merel met de snavel vol wormen op het tuinhek zitten. Tijd voor beschuit met muisjes, de jonge merels waren uit het ei gekomen. Omdat ik door een coronabesmetting in isolatie zat, had ik mijn werkplek pal bij het raam. Daar moesten de merels aan wennen. Zolang ik daar zat te werken en in beeld was, bleven ze op dat tuinhek zitten met de snavels vol wormen. Ze konden me wel wegkijken. Liep ik even weg van het raam, dan waren ze verdwenen om de jongen te voeren. Alsof ik niet wist waar het nest te vinden was; de merels hadden hun nest op ooghoogte gebouwd. Dat was een makkie voor poezen, kraaien en eksters om het nest leeg te roven.

De dagen dat ik thuis was, waakte ik de hele dag. Ik joeg poezen met pannetjes water weg. En met mijn driftige zwaaien en oorlogskreten hield ik de eksters en kraaien op afstand. Dat hielp. Het ging allemaal goed, totdat ik de deur uit mocht en het bewaken moest opgeven. Na twee dagen was het stil in de tuin. Er werd niet meer gevoerd. Dat was einde verhaal voor nest nummer een. Maar de merels gaven het niet op. Zo gaat dat elk jaar. Het paar zoekt een andere plek en begint ijverig met het bouwen van een tweede nest. En mocht dat weer mislukken, dan wagen ze zich aan een derde.

De merels verhuisden naar de tuin van de buren. Het resultaat zag ik twee weken geleden. Op mijn tuinpad zat een jonge merel te bedelen om voer. Een ander jong hoorde ik verderop roepen. Ondanks alle tegenslagen, was het de merels toch gelukt om een paar mooie jongen op de wereld te zetten.

Paspoort

Naam: merel (Turdus merula) Uiterlijk: het mannetje is zwart. Het vrouwtje is donkerbruin met een wat lichtere, vaag gestreepte borst. De snavel van beide is geel, neigend naar oranje. De jongen zijn lichter van kleur.
Gedrag: de merel is altijd goed in beeld tijdens het zingen en het zoeken naar voedsel.
Geluid: een prachtig, melodieus lied, geen andere vogel zingt zo. Schelle alarmroep en een zacht tsjoek, tsjoek. Luister hier naar de podcast over de merel, van de makers van Roots magazine.
Nest: fors komvormig van takjes en grassen, vanbinnen bekleed met modder, twee tot drie legsels van 4 tot 5 eieren.
Menu: wormen, insecten, bodemdiertjes en bessen en ander fruit. Wintervoer: appels en rozijnen.
Vijanden: kraai, ekster, kauw, gaai, sperwer, kat en eekhoorn. Lees ook: 13 weetjes over de eekhoorn.

CREDITS: TEKST THEA SEINEN | ILLUSTRATIE MAARTJE VAN DEN NOORT ((@maartjevandennoort))

Thea’s eerdere columns

Meer vogels