Van mussen die samen badderen tot de specht die roffelt op de lantaarnpaal voor haar deur: Thea Seinen spot graag vogels. Gelukkig wordt ze op haar wenken bediend in haar tuin aan de rand van de stad én in haar tweede tuin, bij haar stacaravan in een waterrijk natuurgebied. In deze aflevering: de gaai.
Ik lag vorige week te genieten van de zon, toen ik ineens een buizerd hoorde. Ik keek omhoog, maar ik zag hem niet. Kijkertje gepakt, nog steeds geen buizerd te zien. Bleek het een gaai te zijn die mij voor het lapje hield. Hij was het die het geluid van de buizerd meesterlijk imiteerde.
De gaai is een vogel die in tegenstelling tot andere kraaiachtigen als kraai, ekster en kauw een wat meer verborgen bestaan leidt. Ik vind het een prachtige vogel met zijn gestreepte kruin en de mooie, blauwzwarte tekening op zijn vleugels. Ik vond ooit een blauwzwart gestreept veertje en vond het zo mooi dat ik het meenam voor mijn natuurvondstenverzameling. De gaai hoor je eerder dan dat je hem ziet. Zijn rauwe, schorre kreten passen zo in de soundtrack van een horrorfilm. Vooral als je in een stil bos wandelt, klinkt het onheilspellend. De waarschuwingskreet die de gaai bij onraad slaakt, is voor andere vogels het sein op hun hoede te zijn. De zang van de gaai wordt afgewisseld met knappe imitaties van andere vogels.
De gaai voelt zich prettig in bossen, parken en tuinen met struikgewas en bomen. Hij laat zich redelijk goed zien als hij een mierenbad neemt. Hij kiest een straatje, pad, gras of andere plek waar het krioelt van de mieren en gaat pontificaal tussen de mieren zitten. Dat is iets wat wij wel laten om te voorkomen dat we gebeten worden. De mieren voelen zich bedreigd en verdedigen zich met mierenzuur. Voor de gaai schijnt dat een uitstekend middel te zijn om de veren te ontdoen van parasieten.
Volproppen met eikels
Gaaien zullen vooral de komende weken mijn tuin bezoeken. De eik die op de grens van mijn tuin en het openbaar groen staat, strooit gul met eikels. Dat is het wat de gaaien lokt. Ze proppen de krop vol met wel vier tot vijf eikels tegelijk, nemen er nog een in de snavel en gaan er met de buit vandoor. De eikels verstoppen ze in de grond alsof ze bloembollen aan het planten zijn. Dat is de manier van de gaai om te hamsteren, een wintervoorraad aan te leggen. In tijden van schaarste spreekt de gaai de voorraad aan. Niet de hele voorraad gaat op.
De gaaien vergeten de plekken waar ze hun buit verstopt hebben of vinden het gemakkelijker om van pinda’s en vetbollen te smikkelen die wij aanbieden. De eikels die de gaai heeft verstopt en niet eet, ontkiemen en vormen het begin van een nieuwe generatie eiken.
Paspoort
Naam: gaai (Garrulus glandarius)
Uiterlijk: gestreepte kruin, zwarte baardstreep, stevige snavel, opvallend blauwzwarte tekening op de vleugels, zwarte staart en witte stuit die opvalt als de gaai vliegt. Naast deze opvallende details verder overwegend grijsbruin.
Geluid: luide, schreeuwende roep. Kan andere vogels goed imiteren.
Nest: een nest van takjes bekleed met mos, een legsel van 4 tot 5 eieren per jaar.
Menu: voornamelijk insecten, in het voorjaar afgewisseld met eieren en jonge vogels. Vanaf nazomer tot voorjaar: eikels, beukennoten, ongebrande pinda’s, vetbollen, vetcakes en zonnebloempitten.
Vijanden: havik, sperwer
CREDITS: TEKST THEA SEINEN | ILLUSTRATIE MAARTJE VAN DEN NOORT (@maartjevandennoort)
Thea’s eerdere columns
- halsbandparkiet
- boerenzwaluw
- roodborst
- goudhaantje
- sperwer
- ijsvogel
- tjiftjaf
- gierzwaluw
- koolmees
- huismus
- merel
Meer vogels
- Heb je nog geen nestkast in je tuin hangen? Ze zullen er niet meer in nestelen, maar in de winter kunnen ze er ook schuilen. Hier vind je tips om een nestkast op te hangen.
- 6x genieten van de vogels in je tuin – met bijvoorbeeld de pindakaaswip
- Zo krijg je een tuin vol dieren – van egels tot kikkers, vlinders en bijen
