Van mussen die samen badderen tot de specht die roffelt op de lantaarnpaal voor haar deur: Thea Seinen spot graag vogels. Gelukkig wordt ze op haar wenken bediend in haar tuin aan de rand van de stad én in haar tweede tuin, bij haar stacaravan in een waterrijk natuurgebied. In deze aflevering: de Turkse tortel.
Ik check altijd voor ik ga snoeien of er een nest in het groen verscholen zit. Het blijft zelfs in deze tijd van het jaar uitkijken. Doe je dat niet en sta je de klimop te knippen, dan kun je zomaar ineens het rommelige nest van de Turkse tortel verstoren. Dat is schrikken voor beide partijen. Turkse tortels broeden vrijwel het hele jaar door. Dat doen ze in tuinen in steden en dorpen, op boerenerven en in parken. Een paartje kan tot wel vijf legsels per jaar produceren.
Altijd met z’n tweeën
De tortels bouwen hun nest graag in klimop en coniferen, maar vinden een bloembak, een brede richel of een plek onder een luifel ook prima. De naam Turkse tortel verraadt al dat deze duif van oorsprong uit Turkije komt. Begin jaren vijftig arriveerde de Turkse tortel in Nederland. Inmid- dels wordt de Turkse tortel in ons land tot de inheemse vogels gerekend en telt de broedpopulatie 53.000 tot 68.000 tortels (bron: sovon.nl). Een Turkse tortel zie je zelden alleen. Ze staan bekend als monogaam en zijn vrijwel altijd met z’n tweeën. Een paartje tortels zit de hele dag met elkaar te flikflooien. Ze leunen wat tegen elkaar, pikken elkaar heel zachtjes in de veren op de kop en in de nek. Vliegt de een weg, dan volgt de ander ook. ‘Me and my shadow’, dat kun je wel stellen.
De doffer, de tortelman, weet hoe hij indruk moet maken op de vrouw. Tijdens de baltsvlucht fladdert hij met veel lawaai omhoog en zeilt uitsloverig met gespreide vleugels en staart weer naar beneden. De tortel lijkt zo lief en zachtaardig. Maar daar blijft weinig van over als een concurrent het territorium van de doffer binnendringt. Dan blijkt de Turkse tortel een fel baasje. Wie zich in zijn gebied waagt, krijgt klappen met de vleugels. En dat gaat er zo hard aan toe, dat je het gemep met de vleugels hoog in de boom zelfs kunt horen.
Nu ik de vogels weer voer, heb ik dagelijks een paartje tortels in de tuin te gast. Eten van de voedertafel en een bad nemen; ze doen dat graag samen. ’s Morgens zit het setje al te wachten totdat ik het voer strooi en het bakje water ververs. Ze zijn helemaal niet schuw. Ze zitten saampjes geduldig op de schutting te wachten totdat ik de maaltijd van de dag geserveerd heb en weer naar binnen ga.
Het paar tortels doet me denken aan echtparen waarvan man en vrouw al jaren zo onafscheidelijk zijn dat ze alles samen doen. Ze dragen beiden zelfs vaak hetzelfde jack als ze met de e-bike een tochtje maken. Aan zo’n hecht echtpaar moest ik vanochtend denken. Dat kwam omdat er vanochtend slechts één tortel op de schutting landde. Ik maakte me ongerust. Het zou toch niet zo zijn dat de partner ten prooi was gevallen aan de vrouwtjesperwer die geregeld op jacht is in ons rijtje tuinen. Dat zou ik wel heel sneu vinden. Maar tien minuten later arriveerde tortel nummer twee. ‘Mijn’ tortelpaar was gelukkig weer compleet.
Paspoort
Naam: Turkse tortel (Streptopelia decaocto)
Uiterlijk: beige-grijs, met opvallend zwart-wit halsbandje en donkerrode ogen, 31-33 cm
Geluid: een drielettergrepig gekoer, dat met wat fantasie klinkt als ‘I love you’. Dat is leuk om te horen op vogelbescherming.nl
Nest: een eenvoudig nest van takjes, tot vijf legsels van twee eieren per jaar
Menu: zaden, granen en vruchten
Vijanden: havik, sperwer, gaai, ekster en kraai
CREDITS: TEKST THEA SEINEN | ILLUSTRATIE MAARTJE VAN DEN NOORT (@maartjevandennoort)
Thea’s eerdere columns
- halsbandparkiet
- boerenzwaluw
- roodborst
- goudhaantje
- sperwer
- ijsvogel
- tjiftjaf
- gierzwaluw
- koolmees
- huismus
- merel
- gaai
Meer vogels
- Heb je nog geen nestkast in je tuin hangen? Ze zullen er niet meer in nestelen, maar in de winter kunnen ze er ook schuilen. Hier vind je tips om een nestkast op te hangen.
- 6x genieten van de vogels in je tuin – met bijvoorbeeld de pindakaaswip
- Zo krijg je een tuin vol dieren – van egels tot kikkers, vlinders en bijen
