Van mussen die samen badderen tot de specht die roffelt op de lantaarnpaal voor haar deur: Thea Seinen spot graag vogels. Gelukkig wordt ze op haar wenken bediend in haar tuin aan de rand van de stad én in haar tweede tuin, bij haar stacaravan in een waterrijk natuurgebied. In deze aflevering: de ijsvogel.
Metallic-blauwe flits
Een ijsvogel hoor je eerder dan dat je hem of haar ziet. Er zoeft een metallic-blauwe flits langs en de ijsvogel is al voorbij voordat je er erg in hebt. Ik durf te stellen dat ik inmiddels een geoefend ijsvogelspotter ben. Bij mijn caravan weet ik precies waar ik moet kijken. Zodra ik die schrille, hoge roep hoor, ga ik op een drafje met de verrekijker naar buiten. Vijf van de tien keer krijg ik de ijsvogel in de smiezen. Vooral in deze tijd van het jaar als de bomen nog kaal zijn, is de prachtig gekleurde vogel goed te zien. De ijsvogel zit op de overhangende tak boven de sloot bij de buren, op het bordje van Natuurmonumenten, op de leuning van het bruggetje of in de rietkraag aan de overkant. Dat zijn stuk voor stuk uitkijkposten van waaraf het goed vissen is. De ijsvogel duikt loodrecht het water in. Dat gaat zo snel dat de vissen volkomen verrast worden. De ijsvogel zoekt met zijn vangst een tak of hekje op en mept het visje zo hard op tak of hekje dat het niet meer tegenwerkt. Met de kop vooruit werkt de ijsvogel het visje naar binnen. Dat slikt gemakkelijker weg. 
Hofmakerij en nestbouw in februari
De ijsvogels bij mijn caravan nestelen verderop in het gedeelte van het gebied dat is afgesloten. Hun nest krijg ik niet te zien, wel komen ze nog vissen. De hofmakerij en de nestbouw beginnen al in februari. Onderweg check ik altijd of-ie een steile oeverwand met gaten ontdekt of een omgevallen boom met een flink wortelstelsel waarin gaten zijn gemaakt. Dat zijn de plekken waar je ijs- vogels kunt verwachten. Het is belangrijk dat ze ca. 60 cm tunnels kunnen graven. Daarin worden de eieren gelegd. Het aantal ijsvogels is sterk toegenomen, ook in de steden. In Amsterdam bijvoorbeeld nestelen ijsvogels in parken en aan de rand van de stad. Dat is te danken aan de vogelwerkgroepen. Zij maken het de ijsvogels gemakkelijker door steile oevers af te graven en gaten in de wanden voor te boren. Als het moet verslepen ze zelfs een boom met een flinke wortelkluit naar de waterkant. Tussen de wortels kunnen de ijsvogels tunnels graven. 
De fatale winter van 2018…
En nu maar hopen dat het niet zo hard gaat vriezen dat er geen open water meer te vinden is. Dat gebeurde begin maart 2018 en werd vele ijsvogels fataal. Mocht het toch gebeuren en weet je dat er ijsvogels bij jou in de buurt voorkomen? Vraag dan de plaatselijke vogelwerkgroepen om advies voor het maken en openhou- den van een wak op een geschikte plek.
Paspoort
Naam: ijsvogel (Alcedo atthis) Uiterlijk: metallic-blauw met oranje, witte vlek op keel en hals. In verhouding tot het lijf is de kop groot. Korte staart en afgeronde vleugels. De dolkvormige snavel van het mannetje is zwart, die van het vrouwtje is onderaan rood. Lengte: 17 tot 19 cm, inclusief de 4 cm lange snavel Nest: 6 tot 7 eieren per legsel, 2 tot 3 legsels per jaar Vlucht: vliegt als een flits laag over het water Roep: hoog, schril (te horen in de vogelgids op vogelbescherming.nl) Menu: voorntjes, stekelbaarsjes, allerlei jonge vissen, af en toe waterbeestjes zoals larven van libellen CREDITS: LLUSTRATIE MAARTJE VAN DEN NOORT – ZIE @MAARTJEVANDENNOORT | TEKST THEA SEINEN
Meer ijsvogel
Wil je nog meer weten over deze knappe vogel? We zetten deze 10 leuke ijsvogel-weetjes voor je op een rij.
