Bij beekjes, vijvers, plassen en sloten zie je de libel weer voorbij vliegen. Betoverend mooi, met zijn lijfje dat schittert in het zonlicht, die gigantisch grote ogen, en zijn ragfijne vleugeltjes. Zeven weetjes over dit bijzondere insect.
1. Waar die naam ‘libel’ vandaan komt
Libel komt van het Latijnse ‘libella’ dat zoiets betekent als ‘waterpas’. ‘Libelle’ is taaltechnisch ook correct trouwens, aldus Onzetaal.nl. In het Engels heet hij ‘dragonfly’.
2. Grote familie met wonderlijke namen
Ruim 70 libel soorten heb je in Nederland, wereldwijd zijn er wel duizenden. Velen ervan hebben wonderlijke namen, zoals de paardenbijter, de platbuik, het lantaarntje, en de glazenmaker. Stuk voor stuk namen die niet zouden misstaan als hoofdpersonage in een kinderboek, toch?
3. Hoe je een libel en juffer uit elkaar houdt
Ze horen beide bij ‘de orde van libellen’ maar zijn toch anders. Benieuwd of je een juffer of libel hebt gezien? Kijk naar de vleugels als hij ergens rust. Zijn die dichtgeklapt, dan is het een juffer. Staan ze open, dan is het een libel. Meer verschillen tussen de twee lees je op de Natuurwijzer van Naturalis.
4. Vliegkampioen van de insecten
De libel is de beste vlieger onder de insecten. Tot wel zo’n 50 tot 60 km/u haalt hij. Ook los van die snelheid is het een vliegkampioen. Hij kan als een helicopter stil hangen in de lucht, en kan ook nog eens achteruitvliegen.
5. Waarom die gigantisch grote ogen?
Libellen hebben zogeheten ‘facetogen’. Wij hebben per oog één lens, een libel tot wel tienduizenden. Vandaar die verhoudingsgewijs gigantische ogen op dat kleine koppie.
6. Eerst een ei, dan een nimf, dan een …
Nadat een libelle uit het ei is gekropen heet hij een ‘nimf’. De volwassen exemplaren worden ‘imagio’ genoemd. Een libel leeft één of meer jaren als nimf onder water. Eenmaal getransformeerd in imagio leeft hij nog maar enkele weken tot maanden. Kort nadat hij zich heeft voortgeplant gaat hij dood.
7. Last but not least: muggenkiller bij uitstek
Een libel eet per dag wel zo’n honderden muggen(larven). Die grijpt hij met zijn poten, en hij verorbert ze al vliegend.
Meer lezen over deze snelle vliegers
- Op de site van de Vlinderstichting zie je de libellen soorten in Nederland in een mooi overzicht.
- Sommige libellen floreren anno 2020, anderen hebben het zwaar. Je leest er alles over op Rootsmagazine.nl.
- Ook kunstenaars laten zich inspireren door de libel – bekijk deze werken in de Rijksstudio van het Rijksmuseum maar.
BEELDEN: UNSPLASH | PIXABAY