Wie begint er nou een biologische plantenkwekerij op dorre grond, zou je denken. Nou, Jan en Gertrude van Houtum, die dankzij hun eigen compost een kerstboomkwekerij omtoverden tot een magische, vruchtbare plek waar alles groeit en bloeit. Wij brachten een bezoekje aan hun prachtige bio-kwekerij Van Houtum.
Aan de rand van het dorp Doorn, tegen een stiltegebied aan, ligt bio-kwekerij Van Houtum. Oprichters Jan en Gertrude van Houtum hebben hier een paradijselijke plek gecreëerd waar ze biologische vaste planten kweken. Jan vertelt: “Ik was hovenier en begon naast mijn bedrijf een kleine kwekerij om bijzondere planten te kweken die ik elders niet kon krijgen, maar wel wilde toepassen in de tuinen van mijn klanten.”
Ruim 25 jaar geleden kregen zijn vrouw Gertrude – zij was toen nog werkzaam in de verpleging – en hij de kans om in Doorn een oude kerstbomenkwekerij te kopen. “We zagen hier de mogelijkheid om een biologische kwekerij te starten met bijzondere planten. Dergelijke kwekerijen vind je nu op meerdere plekken in Nederland, maar destijds waren wij behoorlijk vooruitstrevend.” De voormalige kerstbomenkwekerij bleek de perfecte plek te zijn voor hun plannen. Jan stopte in de loop van de tijd met het hovenierswerk en richtte zich samen met Gertrude volledig op de ontwikkeling van hun fraaie bedrijf.
Ongedwongen plek
De plek waar Van Houtum is gevestigd is bijzonder groen. De kwekerij grenst aan een stiltegebied met bossen die bij het nabijgelegen kasteel Moersbergen horen en de entree van Van Houtum ligt pal tegenover het Nationale Bomenmuseum. Kortom: omringd door voldoende groen om heel veel insecten, vogels en andere dieren aan te trekken; een oase voor dier én mens. “Dat is ook precies wat Gertrude en ik voor ogen hadden. Onze kwekerij moest een ongedwongen plek worden waar liefhebbers hun hart kunnen ophalen, een plek die inspiratie biedt om met je eigen tuin aan de slag te gaan en waar je na een bezoek vertrekt met een glimlach op je gezicht en misschien ook wel met een kistje vol mooie planten.”
Sinds een paar jaar werkt hun complete gezin in het bedrijf en worden ze een paar dagen per week bijgestaan door liefhebbers met groene vingers. “Zo’n familiebedrijf is prachtig, het is mooi om te zien dat je kinderen ook enthousiast zijn over datgene wat jij hebt bedacht.”
Jan vertelt dat het dankzij Gertrude is dat het er hier zo mooi uitziet. Zij zorgt dat de losse potten en emmers mooi gevuld zijn, dat de bedden onkruidvrij blijven en de rozen er goed verzorgd bij staan. “Zij heeft oog voor detail en voor een mooie presentatie. Marcelle, onze dochter, helpt onze klanten en ze zet haar digitale groene vingers in op het gebied van communicatie en social media. Reinier, onze jongste zoon, houdt zich bezig met de algehele bedrijfsvoering, doet het groot onderhoud, adviseert klanten en hij houdt zich bezig met het vermeerderen, zodat de voorraad op peil blijft. Onze zoon Mathijs richt zich sinds twaalf jaar helemaal op ons groenbedrijf Bio-Kultura.”
Gertrude zorgt voor de presentatie van de kwekerij: alle bakken en emmers zijn altijd gevuld met bloemen en planten.
Eigen aarde
Jan ontwikkelde jaren geleden al een ecologische visie op het vak van kweken en omdat hij niet tevreden was over potgrond en andere bodemproducten die toen verkrijgbaar waren, is hij deze met zijn zoon Mathijs zelf gaan samenstellen. Nu voorziet Bio-Kultura in biologische producten zoals compostsoorten en potgrond. “Alles is ontstaan op de kwekerij, dus vanuit de praktijk. Met onze eigen aarde en compost hebben we bijvoorbeeld de grond van de oude kerstbomenkwekerij weer tot leven gebracht, want die was na jaren kerstbomen zo dood als een pier.”
Mathijs verdiept zich tegenwoordig in alles wat met de bodem te maken heeft en adviseert klanten hoe ze de bodem van hun tuin kunnen verbeteren. “We juichen het idee ‘tegel eruit, plant erin’ van harte toe, maar met alleen een tegel omkeren ben je er natuurlijk niet. Het zand onder die tegel doet niets voor een plant. Dus naast plant erin, moet je er vooral ook goede tuinaarde in doen.”
IJsvogel aan huis
Zoon Reinier neemt ons mee voor een rondleiding over de kwekerij en al wandelend wijst hij ons op de vijver waar de ringslang al wat jaren huist. We zien overal vlinders dansen en horen bijen zoemen en de kikkers springen in het water als we iets te dichtbij komen. Reinier: “De ringslang heeft het hier prima en zien we jaar na jaar terugkomen. En ook de ijsvogel heeft op onze kwekerij z’n plek gevonden. We merken dagelijks dat planten en dieren het hier fijn vinden. En mensen ook. We ontvangen particulieren en professionals uit het vak, maar mensen komen ook om gewoon te genieten van de kwekerij en om ideeën op te doen voor thuis.”
Meer lezen: lees ook deze 10 ijsvogelweetjes, en de column van Seasons columnist Thea Seinen over de mooie ijsvogel – met prachtige illustraties van Maartje van den Noort.
Volgens Reinier willen veel tuinliefhebbers vaak in maart aan de slag in de tuin. “Dat kan, maar dan zijn nog lang niet alle planten leverbaar. Door het hele jaar heen kun je bij ons planten kopen die bloeien op hun eigen moment. We adviseren klanten die bijvoorbeeld een nieuwe border of compleet nieuwe tuin willen aanleggen om een paar keer per jaar – als bijvoorbeeld de seizoenen wisselen – even langs te komen. Want er is altijd weer iets nieuws te zien en door regelmatig langs te komen, krijg je een goed beeld wat er in een bepaalde periode bloeit.”
Reinier vervolgt dat ze eigenlijk alleen maar planten kweken – en zaaien en stekken – die ze zelf mooi vinden. “We kweken in de vollegrond, dan zijn we zeker van sterke, gezonde exemplaren. Uit de kweekbedden rooien we een aantal volgroeide planten. Deze moederplanten scheuren we om ze te vermeerderen en vervolgens potten we de gescheurde planten op. Na zo’n zes weken wortelen zijn de planten sterk genoeg voor de verkoop. Een aantal gescheurde planten zetten we weer terug in de kweekbedden, deze groeien na twee jaar tijd weer uit tot volwassen plant. Het is voor ons een mooie vorm van samenwerken met de natuur, zoals we dat eigenlijk op de hele kwekerij doen.”
De vijver in het schaduwrijke deel van de kwekerij, met rondom varens. Het blad achterin is van Darmera peltata.
Jan en Gertrude zijn dol op dahlia’s, deze kweekten ze puur voor eigen pluk. Wil je ook dahlia’s in je tuin (of op je balkon)? Wij tippen onze favoriete dahlia’s – en waar je ze kunt bestellen.
Meer informatie? Kijk op kwekerijvanhoutum.nl.
CREDITS: TEKST WILMA TJALSMA-SMITS | FOTOGRAFIE CORINE HOGE BAVEL-JANSEN
Meer lezen
- Creëer de magische sfeer van het bos in je eigen huis en tuin – met varens (what else). Wij vertellen je hoe je varens binnen & buiten blij houdt.
- Planten moet je afstemmen op het type grond bij jou in de tuin. Maar hoe weet je nu welke grondsoort je tuingrond is? In haar nieuwste boek ‘Plantchemie: maak van je tuin een laboratorium’ vertelt journalist en doorgewinterde tuinierster Katja Staring je precies hoe je de verschillende grondsoorten van elkaar onderscheidt – en Seasons mocht het delen.
