Seasons brengt de leukste natuurpaviljoens in kaart en tipt wat eromheen allemaal te zien en te doen is. In deze aflevering: natuurpaviljoen de Posbank op de Veluwezoom. Heb je het over Nederlandse schoonheid, dan hoef je niet verder te zoeken dan een 90 meter hoge stuwwal bij Rheden (waarop natuurpaviljoen de Posbank is gebouwd) en het omliggende gebied. De bossen zijn hier sprookjesachtig, de dalen diep en het zicht reikt ver: over de heide van het Herikhuizerveld zie je het IJsseldal in de diepte en op heldere dagen het Montferland in de oostelijke verte. 
Binnen en toch buiten
In natuurpaviljoen de Posbank is het in de winter behaaglijk warm, terwijl het bijna voelt alsof je in de buitenlucht zit. Want het spiraalvormige gebouw is opgetrokken uit veel glas en ligt als het ware opgevouwen in een plooi in het landschap. Het dak wordt gedragen door fikse boomstammen, het plafond is van houtsnippers. De klim die je buiten naar het paviljoen toe hebt gemaakt, kun je binnen voortzetten tot je weer buiten bent: op een dak van gras, mos en heide. Natuurpaviljoen de Posbank heeft een fijne kaart met goeie soepen en salades, een voortreffelijke honing-walnotentaart en poffertjes. Je kunt er ook Veluwse specialiteiten kopen om mee naar huis te nemen. Beekhuizenseweg 1, Rheden, www.paviljoendeposbank.nl
Over de top
Nergens in Nederland heb je op zo weinig vierkante kilometers zo veel hoogteverschillen. Hier gaat het voortdurend trappetje op, hellinkje af, bruggetje over en tussen de bomen door weer omhoog. De naam van de Kammenroute zegt het al: op deze 5,5 km lange wandeling kom je over een aantal toppen. De route maakt een mooi rondje tussen Paviljoen en Bezoekerscentrum Veluwezoom en langs de schaapskooi. Eenvoudig te lopen langs de zwarte pijltjes. Of download de route, met beschrijving, op www.natuurmonumenten.nl Bezoekerscentra in natuurgebieden staan altijd op mooie plekken, maar bezoekerscentrum Veluwezoom van Natuurmonumenten doet er nog een schepje bovenop: het ligt aan de voet van de hellingen van de Veluwezoom, tussen oude landgoederen en op amper anderhalve kilometer van de IJssel. Een gouden plek! En het gebouw doet niet onder voor de locatie. De boerderij uit 1866 is kunstig gecombineerd met een glazen hal waar de natuur letterlijk naar binnen is gehaald. Met fietsverhuur, boomgaard en Brasserie Veluwezoom voor biologische en lokale hapjes en drankjes in de historische setting van de oude boerderij. En een fijn winkeltje. Heuvenseweg 5a, Rheden, www.natuurmonumenten.nl en www.brasserieveluwezoom.nl 
Gelderse haaientanden
Dino-eieren, restanten van mammoeten en haaientanden uit de Achterhoek. Voor liefhebbers van mineralen, fossielen en gesteenten is het Gelders Geologisch Museum in Velp een schatkist. De evolutie van het leven op aarde van 600 miljoen jaren geleden tot nu is er aan de hand van de fossielen te volgen. Tien vitrines zijn gewijd aan vondsten uit de Gelderse bodem. Parkstraat 32, Velp, www.geologischmuseum.nl
In de Onzalige Bossen
Noem dat maar onzalig: weelderige eikenbossen doorsneden door kaarsrechte beukenlanen rond de hoogste toppen van de Veluwe (100 meter+). En je hebt er in de schemering een goede kans om wilde zwijnen te zien. Met een beetje geluk zie je trouwens óók IJslandse paarden en edelherten, vanaf het uitkijkpunt Herikhuizen (volg vanaf het bezoekerscentrum het Rolstoelpad, er zit een venijnig klimmetje in).
Tuinen bij Landgoed Beekhuizen
Zeker in de ochtend, als de zon op de natte stenen schijnt, is de plek waar de Beekhuizense Beek in een vrije val van een meter of vijf in een van de vijvers stort, er een om uren te blijven zitten. De achttiende-eeuwse eigenaar, Frederik Willem Johan van Spaen, liet zich bij de tuininrichting van Landgoed Beekhuizen inspireren door zijn reizen naar Zwitserland en Italië. Vijvers, doorkijkjes, rotspartijen, watervalletjes en bruggetjes maakten er een Geldersch Arcadië van. Ingang Landgoed Beekhuizen via kleine parking op de hoek Alteveerselaan en Beekhuizenseweg in Velp. 
Kudde Hooglanders
De Imbos, achter de flanken van de Posbank, had de primeur: de Schotse hooglanders die hier in 1982 kwamen, waren de eerste die naar Nederland werden gehaald om een bijdrage te leveren aan ons natuurbeheer. Nu loopt er een kudde van duizenden dieren op een terrein van 30 km2 groot. Bijzonder is dat deze kudde wild is. De dieren redden zichzelf; ze worden nooit bijgevoerd en houden de populatie zelfstandig op een gezonde grootte.
Streekproducten
Doesburgse mosterd, Arnhemse meisjes en Veluws Zwienebitter. Landwinkel De Munnikenhof verkoopt zo veel mogelijk uit de buurt. De walnoten en de appels komen van de eigen boerderij, het wild van de Veluwe. Maar komen de eigenaren ergens anders een mooi product tegen, dan komt dat ook in de winkel. Zoals de honderd procent natuurlijke, in grotten gerijpte worsten uit de Auvergne of de alcoholvrije glühwein Herrljunga uit Zweden. Brinkweg 30a, Rheden, www.demunnikenhof.com
Ook leuk
- Slapen in de Carolinahoeve, een vakantiehuisje voor 6 van Natuurmonumenten, in het hart van Nationaal Park Veluwezoom, www.huureenhuisje.nl
- Wildwallen zijn aarden wallen om wild te weren van de akkers. De boeren beplantten ze met bomen. Bij de schaapskooi zijn er nog een paar.
- Mooie uitzichtpunten: Emmapiramide en Koepel de Kaap.
- In de bronsttijd zijn ze niet te missen, maar ook in de winter is de parkeerplaats Elsberg (aan de Lange Juffer, Rheden) een goede plek om edelherten te spotten.
Nog een aanrader? Leuk voor na de wandeling: Boshuis Venkraai in Brabant TEKST: ANNEMARIE BERGFELD | FOTOGRAFIE: LAURENCE DELDERFIELD
