Nationaal park Göreme in Cappadocië, Turkije, is een wonder der natuur. Vulkanisch as, water en wind creëerden er een sprookjeslandschap. Frits Meyst restaureerde er een duizend jaar oude grot, waar hij nu woont. Ook als de temperatuur ver onder nul daalt. Tien uur en de slaapkamer is nog steeds donker, dat is vreemd. Normaal gesproken is het om acht uur al licht. Met tegenzin kruip ik uit mijn behaaglijk warme bed. De haard is midden in de nacht gedoofd. Ik open de deur om snel even hout te halen, maar kijk tegen een witte muur aan. De aanhoudende storm heeft ons helemaal ingesneeuwd. Gelukkig heb ik de sneeuwschuiver binnen gezet en kan de tegenaanval op de witte invasie beginnen. Als een mol graaf ik een pad richting de houtstapel. Een uur later is het hout binnen en kan de open haard aan. Ik ben dan al warm en bezweet. Gelukkig werkt de douche deze keer. Door de zware vorst van vorige week, 22C onder nul, was de waterleiding bevroren. De sneeuw werkt nu ook als isolatiedeken tegen de ergste kou. De elektriciteit is vandaag al vijf keer uitgevallen. Ook op de televisie sneeuwt het omdat de schotel nog uitgegraven moet worden. In Nederland denk je niet aan water, elektra en verwarming, die zijn er gewoon als je wakker wordt. Maar om hier, in het hart van Cappadocië, te overleven moet je werken.
Trotse eigenaar van een ruïne
Het was nog maar vijf jaar geleden dat ik met mijn partner de rotswoning kocht. De dag dat we de grot voor het eerst zagen, wist ik meteen: dit is het. Twee gewelfde kamers die tegen de rots aangebouwd waren, boven in de rotspunt een Romeinse graftombe met daarnaast een Byzantijnse kapel. Een verrotte houten trap leidde naar het platte dak vanwaar we over de vallei uitkeken. Nadat de handtekeningen waren gezet, drong de realiteit pas echt door. We waren de trotse eigenaren van een duizend jaar oude grot met twee ruïnes ertegenaan en een stal vol ezelmest. Samen met een team van lokale steenhakkers restaureerden we het huis. Niet gehinderd door enige kennis deed ik het water, de elektra en riolering, terwijl de mannen hakten en metselden. Langzaamaan veranderde de ruïne in het paleisje waarin ik zojuist wakker was geworden.
Het rotshuis: twee gewelfde kamers tegen een rots aange- bouwd, boven in de rotspunt een Romeinse graftombe met daarnaast een Byzantijnse kapel.
De ‘master bedroom’ in de rotswoning.
Als een boek van Tolkien
Zo’n lading sneeuw nodigt tegelijkertijd uit om de natuur in te trekken en dus binden we de sneeuwschoenen onder. Göreme is verlaten. De dorpelingen blijven binnen bij dit soort weer. Het zijn boeren en winter betekent ‘vakantie’, dus waarom zouden ze naar buiten gaan waar het koud en glad is? In het centrum ontmoet ik berggids Atil en zijn vriendin Gaia die vandaag even zonder gasten eropuit trekken. Middle Earth Travel heet hun bedrijf, een directe verwijzing naar het Tolkien-achtige landschap van Cappadocië, waar je elk moment een hobbit kunt verwachten. De sneeuw knispert onder onze schoenen en de ijskoude lucht kriebelt in mijn neus als we langzaam omhoogklimmen naar ‘Rose valley’. Ondanks de koude lucht is het aangenaam warm in de zon. Nog twee dagen schat ik in en dan zal de sneeuw wat harder zijn, zodat we niet zo hoeven te ploegen. De nachten zijn wel bitterkoud; -20C is dan niet ongewoon, tenslotte zitten we op 1300 meter. Veel mensen denken bij Turkije aan warme stranden, maar beseffen niet dat het in het binnenland kan sneeuwen.
Volle maan achter de vulkaan
Via Rose valley naar het rotsdorp Çavuşin is een indrukwekkende wandeling. De late middagzon doet de grillige vormen van de zalmroze rotsen dieprood oplichten. Çavuşin is een van de oudste nederzettingen in Cappadocië. Oorspronkelijk gebouwd in de rots was dit tijdens de Byzantijnse tijd een schuilplaats voor christelijke monniken. Vanonder kijk je tegen tientallen rotskamers aan, maar dat is niet altijd zo geweest. Totdat in de vijftiger jaren de voorkant van de rots het dal instortte, waren de huizen en kerken uitsluitend via smalle gangen met valluiken en rollende stenen te bereiken. Over de rotsblokken klauteren we omhoog naar het kerkje van Johannes de Doper uit de vijfde eeuw. Daarvandaan heb je een spectaculair uitzicht. De winterdagen zijn kort en het wordt tijd om naar Göreme terug te keren. Als we het dorp binnenlopen, zien we nog net op tijd de volle maan tevoorschijn komen achter de Erciyes-vulkaan.
Betoverend uitzicht
Ook de volgende dag is Göreme uitgestorven. Er ligt weer een dik pak sneeuw en witte rook kringelt in pluimpjes uit de schoorstenen. Met de sneeuwschoenen onder lopen we naar het startveld van Rainbow Balloons. Na een korte veiligheidsinstructie stappen we met twee andere gasten in het mandje. Ze zijn hier om te wandelen in de sneeuw maar willen Cappadocië ook vanuit de lucht zien. ’s Zomers is het hier een drukte van jewelste met soms wel meer dan honderd ballonnen tegen zonsopgang. Vanmiddag zijn het er ‘slechts’ elf. De piloot ontsteekt de brander en langzaam komen we los van de grond. Het uitzicht op het maagdelijk witte landschap onder ons is betoverend. Dit is precies wat ik al die jaren wilde fotograferen. De piloot navigeert de ballon behendig tussen de rotsen door en voert ons nog hoger de lucht in. De wereld onder ons verdwijnt in een wolk. Als we hier weer boven uitkomen, hebben we een spectaculair zicht op de Erciyes-vulkaan. Recht onder me zie ik hoe de smalle ravijnen uitmonden in valleien, die uiteindelijk samenkomen bij de Kizilirmak-rivier. De wind staat goed en de piloot weet ons met zijn vliegkunsten en een beetje geluk boven Ortahisar te krijgen. Het dorpje is van verre al te herkennen aan de kenmerkende rotspunt die ook de naamgever is. Langzaam glijden we langs het ‘kasteel’. In de Byzantijnse tijd had het zowel een strategische als een woonfunctie. Zoals met veel middeleeuwse dorpen wilden de meeste mensen zo dicht mogelijk bij het kasteel in de buurt wonen. Zo ontstond een woonwijk met smalle steegjes en tunnels in de rots. Onder ons blaffen honden, maar verder is het stil. De zon staat al laag aan de hemel als we zacht landen in de diepe sneeuw. Eenmaal thuis voert koude lucht opnieuw wolken aan. Net voordat het helemaal donker is, laat de zon zich nog even zien en het kasteel van Uçhisar steekt als silhouet af tegen een karmozijnrode hemel. We maken ons op voor een nieuwe sneeuwstorm. Dit keer zorg ik dat ik extra hout binnen heb liggen.
Het sprookjesachtige landschap van Cappadocië vanuit de lucht gezien.
Ortahisar, vanuit de ballon.
Feeënschoorstenen & ondergrondse steden
Het spectaculaire tufsteen-landschap van Cappadocië is ontstaan na een lange periode van vulkaanuitbarstingen die het gebied bedekten met een dikke laag as. Water en wind deden vervolgens de rest: ze ‘boetseerden’ het gebied in grote fallus-achtige rotsen en diepe kloven. De beroemde ‘feeënschoorstenen’ van Göreme zijn zo uniek dat het bijna niet mogelijk is er een voorstelling van te maken, je moet ze eigenlijk met eigen ogen gezien hebben. De valleien werden al voor de jaartelling bewoond door Romeinen, die hoog in de rotsen graven uithakten, en later door Byzantijnse christenen die op de vlucht voor de Romeinen schuilkerken en complete ondergrondse steden bouwden. Veel van deze steden en kerken met hun fresco’s zijn vandaag de dag nog te bezichtigen. 
Reiswijzer Cappadocië
Van december tot en met februari maak je de meeste kans op sneeuw, maar ook als het warm weer is, nodigen de valleien uit tot prachtige wandelingen. Buiten de wintermaanden zijn april en oktober goede momenten om te reizen. Het is er dan rustig, met een aangename temperatuur. Vliegen Turkish Airlines vliegt dagelijks van Amsterdam via Istanboel naar Kayseri en Nevşehir. Daarvandaan zet de shuttlebus je binnen een uur af in Göreme. Overnachten Koza Cave is een boetiekhotel waar je slaapt in een rotskamer. Geniet van de gastvrijheid van deze Nederlands-Turkse familie terwijl je uitkijkt over de valleien. Winterwandelen Middle Earth Travel is gespecialiseerd in wandelen, fietsen en bergsport. Ook organiseren ze trekkings naar de Hasan- en Erciyes-vulkaan en het Aladaglar-gebergte. Je kunt hier ook sneeuwschoenen huren. Eten Topdeck Cave Restaurant is een aanrader. Ooit werkte eigenaar Mohammed bij de luchtballonnen maar nu runt hij met zijn vrouw en dochters zijn eigen restaurant in de rotsen. In een informele setting zit je hier op kussens aan een ronde tafel vol met Turkse lekkernijen. Voor de beste lamsrack ga je naar Orient, het restaurant dat al sinds de vorige eeuw een instituut is in Göreme. CREDITS: TEKST & FOTOGRAFIE FRITS MEYST
Meer bijzondere reizen
- Roadtrip door Ierland (Galway): genieten van linten fuchsia’s en nog veel meer
- Lake District: het (prachtige) land van Beatrix Potter
