Ze bloeien rijk, geuren zalig en hoe meer je ervan plukt des te langer ze massa’s bloemen tevoorschijn toveren. Genoeg om een zomer lang je huis vol te zetten met de kleurigste boeketjes lathyrus. Seasons tipt hoe je ze kweekt, en waar je de zaden en planten koopt.
Zelf kweken
Lathyrus, ofwel pronkerwt, zaai je binnen van februari tot half mei. Maar wil je lange stelen (handig voor in een boeket) dan kun je het best zo vroeg mogelijk beginnen. Lathyrusbloemen bloeien namelijk graag op de langste dag. Dus hoe later je begint met zaaien, hoe korter de bloemstelen worden. De lathyrus die je begin februari zaait, zal eind mei al in bloei staan. Lathyruszaden kunnen snel kiemen als je ze op de vensterbank plaatst; al na een dag of drie, vier. Je kunt ze ook prima laten kiemen in de koude kas, waar de kieming enkele weken zal duren.
Wil je liever buiten zaaien in bakken of de volle grond, dan kan dat vanaf eind april. Een nadeel is wel dat vogels en muizen met de zaden en kiemplantjes aan de haal kunnen gaan.
- Bereid de zaden voor door ze een etmaal te weken in water, zodat het zaadhuidje zachter wordt en de zaden sneller kiemen.
- Leg de zaden in potjes of een zaaibakje met zaai- en stekgrond, dek af met een laagje aarde en houd de grond vochtig met de plantenspuit.
- Zet de zaden na het ontkiemen op een koele, lichte plek.
- Na een week of twee kunnen de kiemplantjes opgepot worden.
- Wip ze voorzichtig uit de grond, prik een gaatje voor en laat de plantjes in de potjes met potgrond zakken.
- De lage ‘potlathyrus’ zet je meteen in potten, bakken en manden.
- Laat de plantjes die binnen zijn opgekweekt ca. twee weken wennen aan de lagere buitentemperaturen door ze steeds langer buiten te zetten.
- Houd de piepjonge planten uit de volle zon.
- Knip de toppen uit de plantjes zodra ze twee tot drie bladparen hebben. Doe hetzelfde bij piepjonge plantjes die je koopt en nog niet getopt zijn. Deze actie zet de lathyrus aan om zich te vertakken en nog rijker te bloeien.
NB: Voor terras, balkon en hangmanden zijn Lathyrus odoratus ‘Bijou’ en ‘Cupid’ ideaal, want ze worden maar 30 cm hoog. ‘Bijou’ bloeit met roze, lila, rode, paarse en lavendelkleurige bloemen, ‘Cupid’ met roze met witte bloemen. Je kunt er wat takken bij steken waar ze zich aan vast kunnen grijpen, maar dat hoeft niet per se. Het heeft een mooi effect als ze in een hoge pot of hangmand hun bloeiende ranken over de rand draperen. 
In de tuin planten
Maak de grond waarin je wilt planten goed los en vul de plantgaten met potgrond. Zorg voor houvast in de vorm van gaas, strak gespannen draden, klimrek, obelisk of wigwam van takken. Geef na het planten en tijdens droge perioden flink water.
Lathyrus op vaas
Knip alle steeltjes af op één lengte en zet de bloemen in smalle hoge flesjes óf knip ze juist op verschillende lengtes en zet ze bij elkaar in een wat lagere vaas. Voeg wat snij- bloemenvoedsel toe aan het water, zo blijven de bloemen zo’n vijf dagen mooi. En weet: hoe meer je knipt, hoe meer lathyrus je beloont met bloemen. Dus voel je niet schuldig als je elke paar dagen een nieuw bosje knipt. Oók leuk trouwens om iemand een bosje cadeau te geven.
Blijf knippen
Voor alle lathyrus-soorten geldt: knip er wekelijks de bloemen van. Daar kun je niet alleen heerlijk mee schikken, maar je stimuleert de lathyrus ook om nieuwe bloemen te produceren. Laat je de uitgebloeide bloemen voor wat ze zijn, dan vormt lathyrus peulen met zaden – en dat betekent het einde van de bloemenpret.
De beste adressen voor lathyrus
Lathurus zaaien
Van Hemert Zaden heeft een enorm aanbod lathyruszaden. Ze zijn op plantenmarkten en via tuincentra te koop en online te bestellen, o.a. via nijssentuin.nl. Een ander fijn adres is Silene in België: silene.be. De Nederlandse Lathyrus Vereniging heeft een eigen collectie. Op lathyrus-vereniging.nl vind je ook een schat aan kweektips en lees je of het jaarlijkse Lathyrusfestival in juli doorgaat.
Lathyrus plant
Bij gekochte jonge planten is het vaak afwachten welke bloemkleuren dat oplevert. Wil je niet voor verrassingen komen te staan? Koop dan plantjes op naam. Dat kan bij Kwekerij Schippers in Maurik waar zo’n dertig variëteiten van Lathyrus odoratus te koop zijn zolang de voorraad strekt. Je bestelt via kwekerijschipper.nl en haalt de planten op afspraak op. De vaste Lathyrus latifolius vind je bij goed gesorteerde kwekerijen. Deze lathyrus is ook makkelijk te zaaien.
Odoratus versus Latifolius
Er zijn twee soorten lathyrus. De verschillen vind je hieronder:
Lathyrus odoratus
Eenjarige
Bloei: juni-september
Kleur: bloemen in allerlei kleuren, heerlijk geurend
Hoogte: 30-200 cm
Standplaats: zon
Grondsoort: voedselrijke, vochthoudende grond
Lees hier alles over de Lathyrus odoratus.
Lathyrus latifolius
Vaste plant
Bloei: juli-september
Kleur: wit en roze, geurt nauwelijks
Hoogte: 200 cm
Standplaats: zon, halfschaduw
Grondsoort: voedselrijke, vochthoudende grond
CREDITS: BEELD iSTOCK | TEKST THEA SEINEN | PRODUCTIE HOUSE OF PICTURES | FOTOGRAFIE HELENE TORESDOTTER
