Eind maart hebben de borders van Toke Hofman al verrassend veel volume. Haar geheim? Een krachtige, wintergroene structuur in verschillende lagen. Weelderige bodembedekkers en karakteristieke heesters zetten de lente hier letterlijk op een voetstuk. Zwarte aarde valt nauwelijks te bespeuren in de tuin van Toke Hofman. Grote groepen wintergroene bodembedekkers doen hun werk hier uitstekend. Zoals de leerachtige bladeren van schoenlappersplanten. Favoriet longkruid komt in verschillende groentinten terug in de borders. Hetzelfde geldt voor structuurplant Helleborus. Ook het bollenloof van boshyacinthen, tulpen en Camassia’s draagt bij aan de frisse basis. Uitbundige vroegbloeiers als judaspenning, Kaukasische vergeet-mij-niet en Choisya ternata steken extra mooi af tegen al dat groen. Het is dan ook amper voor te stellen dat de bodem hier vroeger volledig kuikentjesgeel kleurde van het speenkruid. Toke peuterde tijdens de eerste lentes duizenden bolletjes, speentjes en zaden uit de klei. “Ik had in die periode een drukke baan als docente. De afwisseling met het eenvoudige geploeter in de klei heeft me erg goed gedaan.” Met haar elimineerwerk bepaalde Toke onbewust de opbouw van de borders. “Een concreet tuinplan had ik niet. Tijdens de speurtocht naar die speenkruidknolletjes onderzocht ik direct de vaste planten en struiken die hier al stonden. Wat mooi was, mocht blijven. Zoals de kleine maagdenpalm, het longkruid en verschillende varens. Sindsdien zijn er natuurlijk wel heel veel mooie soorten bijgekomen. Ik vind het heerlijk om mooie combinaties te maken.”
Wilde hyacint
Groene ruggengraat
Toke en haar echtgenoot Wim verhuisden 25 jaar geleden naar hun naoorlogse ‘landhuisje’ in hartje Vlissingen. De tuin van 1100 m2, ontworpen door tuinarchitect Bram Galjaard, was uitgegroeid tot een bos. “Een verwilderde, groene oase was het, waarin nooit was gesnoeid. Hier en daar stonden wat grassprieten en vaste planten die tegen een stootje konden. Prachtig hoor, maar ik wilde graag tuinieren.” Een hovenier adviseerde Toke om alleen de mooiste bomen en heesters te laten staan. Zoals de grote eik, die met zijn kroon een groot deel van de achtertuin overschaduwt. De vijftien verwaarloosde hulststruiken werden opgesnoeid tot bollen. Samen met onder meer rozen, Viburnums, hortensia’s, camelia’s en rododendrons vormen ze nu de groene ruggengraat van de borders. De heesters gedijen goed op de zavel achtige kleigrond, die dankzij het eikenblad een lichtzure toets heeft. Ook de twee bijzondere meidoorns in het gazon naast de vijver noemt Toke beeldbepalend. Eind mei staat deze ‘Carrierei’ helemaal in de witte bloesem. “Ze bloeien veel later dan de gewone meidoorn en dragen ook dikkere bessen. Tot groot plezier van de koperwieken. Die strijken elk najaar neer voor hun proviandritjes tussen meidoorn en hulst.” 
Aan weerskanten van de vijver staat een bijzondere meidoorn (Crataegus ×lavalleei ‘Carrierei’)
Tegen een decor van zwart
Behalve de sterke, wintergroene basis dragen ook ‘grijze elementen’ bij aan de krachtige structuur van Toke’s tuin. Zo wordt een deel van de achtertuin begrensd door een zwart gebeitste schutting. De gepotdekselde schermen van grenen planken zijn geïnspireerd op de traditionele Zeeuwse wagenschuren. “Dankzij die zwarttint heb je hier niet het idee dat je tussen de schuttingen zit. Bovendien steken planten als de Euphorbia en mahoniestruik er prachtig tegen af.” Ook de tuinmuur die Toke optrok samen met een collega geeft structuur. Hij zorgt bovendien voor privacy en beslotenheid én is een stoere kapstok voor de bijzondere collectie klimrozen. “De Pembertonrozen zijn fantastisch: Cornelia, Felicia, Penelope, Buff Beauty en Leander: allemaal even mooi en sterk en ze bloeien nog een tweede keer ook.” Tegen de muren van het huis spande Toke onopvallende metalen draden. Zo kan de blauwe regen zich goed hechten. De winterbloeiende leiheester Garrya elliptica profiteert eveneens van deze steun.
Helleborus argutifolius, Choisya ternata ‘Aztec Pearl’ en Euphorbia amygdaloides subsp. robbiae
Blauwgele border
Naast de zee van pastelbloeiende vaste planten, ontluiken opvallend veel gele bloemen in de tuin van Toke. Het is de lievelingskleur van echtgenoot Wim. “Ik vind geel een heel frisse kleur, zeker in de lente, maar ik pas hem niet lukraak toe. In combinatie met roze en rood vind ik geel bijvoorbeeld niet mooi. Aan de binnenkant van de tuinmuur heb ik speciaal een blauw-gele border gemaakt. Hier bloeien in de lente onder meer gele tulpen, bieslelies en irissen voor een blauwe Ceanothus. Een prachtige combinatie.” Volgens Toke zet de kleur geel de lente echt op een voetstuk in de voortuin. Zo loopt daar Euphorbia robbiae door de borders met zijn zwavel-gele bloeiwijze. En een favoriet, de boompioen lutea, geeft er grote gele bloemen. “Een van de mooiste vroegbloeiers in onze tuin is ‘Canary Bird’, een fijnbladige roos met mooie, enkele gele bloemen. We namen hem ooit mee uit Engeland.” Later in het jaar bloeien hier ook de Fatsia japonica en hertshooi (Hypericum androsaemum) geel. “Hypericum vind ik een echte structuur-plant. Hij bloeit met heel veel gele bloemen en geeft daarna mooie rode bessen.”
Een zichtlijn leidt via dit lentepad naar een wilgbladige treurpeer (Pyrus salicifolia ‘Pendula’)
Wilde planten
Een ander compromis vinden Toke en Wim in de toepassing van wilde planten. Waar Wim ze het liefst zo veel mogelijk ziet, is Toke terughoudend. “Wim is dol op soorten als teunisbloemen, heelblaadjes en boerenwormkruid. Allemaal zaaiers. Ze mogen hier staan, maar wel gecontroleerd. Want voordat je het weet nemen ze, net als speenkruid, de hele tuin over.” Volgens Toke is de uiterst vruchtbare grond daar debet aan. “Planten weten van puur geluk niet hoe snel ze zich hier moeten vermeerderen”, zegt ze lachend. “Zo plantte ik eens gevlekte aronskelken aan. Binnen de kortste keren namen ze tien vierkante meter in beslag.” Soms bezorgen spontane zaailingen Toke juist inspiratie. Zo duikt de Euphorbia wulfenni regelmatig op de meest onverwachte plekken op. “Als hij mooi staat, mag hij blijven. En dan ga ik weer allemaal mooie, nieuwe combinaties bedenken.”
In het kasje zaait en verspeent Toke al vroeg in het jaar
