Wonderschoon: bloemen geborduurd op papier

Marloes Blom

12 februari 2022

borduren op papier

Wij laten ons enorm graag inspireren door kunstenaars die hun creaties baseren op, of maken van natuurvondsten. Zoals deze bladkunst van herfstblaadjes, en dit botanische porselein. We zijn dus ook verliefd op de beeldschone borduurwerken van Annelies Morris. Haar naaimachine, vellen papier – het liefst handgeschept – en de natuur inspireren Annelies tot de mooiste borduursels van bloemen en planten, zoals judaspenning, schermbloemen en papaverbollen. Je bent gefascineerd door papier, vertel. “Als kind kon ik eindeloos tekenen en na mijn modeopleiding aan de kunst- academie, toen ik aan de slag ging als stylist, was ik een soort behangverzamelaar. Ik vind papier heerlijk aanvoelen en ruiken, en kan erg op patronen en kleuren vallen. Jaren geleden begon ik met het naaien van kleren en korsetten van behang – gewoon, omdat ik nieuwsgierig was. Vooral het maakproces greep me; ik moest bijvoorbeeld oplossingen bedenken dat het niet ging scheuren. Al het papier dat ik in de loop der jaren verzameld heb – van handgeschept tot aquarelpapier – gebruik ik nu voor mijn borduursels.” Je maakt vooral werk van bloemen en planten? “Ik woon in Den Haag, maar hou van buiten-zijn en wandel veel, in de bossen of duinen. Dan heb ik altijd mijn camera bij me. De kleinste details vallen me op. Een schaduw die op een bloem valt, takken met bladeren die naar beneden hangen. Zo fotografeerde ik ook grassen van onderaf, met de lucht als achtergrond. Toen ik het beeld later op de computer opende, dacht ik ineens: kan ik hier iets mee op de naaimachine? Ik maakte een tekening van grassen in een vaas en ben gaan stikken, maar vond het eerste resultaat te netjes. Nu gebruik ik de naaimachine alsof ik aan het schetsen ben: ik trek het papier van links naar rechts en van boven naar beneden en mix vaak verschillende papiersoorten.” borduren op papier Welke bloeiers hebben je voorkeur? “Fragiele planten: schermbloemen, judaspenning, pluizenbollen en anemonen. Ik let ook Expositie altijd op hoe ik de plant of bloem in een stiksel kan ‘vangen’. Bijvoorbeeld het kroontje vind ik ook prachtig maar de bollen zijn eigenlijk te dik; ik hou meer van transparantie: dat je erdoorheen kunt kijken. Overigens is het niet zo dat ik heel planmatig te werk ga. Meestal zit ik op de vloer met allemaal papier om me heen. Het is een spontaan proces. Ik knip vaas-achtige vormen uit – en besluit soms om juist de tegenvorm te gebruiken – scheur repen of zie ineens een mooie kleurencombi. Wat ik wel altijd doe: de draden laten hangen. Dat vind ik spannend en mooi passen bij de rafelrand van het papier.” borduren op papier borduren op papier Borduren op papier, is het moeilijk? “Je zou kunnen beginnen met een plaatje uit een tijdschrift dat je op papier legt, je stikt de contouren en verwijdert het origineel. Dikker papier, bijvoorbeeld met een coating, is makkelijker stikken omdat het niet zo snel breekt. Met vloeipapier is het oppassen, dat plooit sneller. Steken dicht op elkaar zetten is tricky, de kans is groot dat je het papier perforeert. Ik gebruik gewoon naaigaren en soms een jeansnaald omdat die iets steviger is en ik veel lagen op elkaar doe. Dan nog breekt-ie af en toe, want ik ruk best stevig aan het papier. Mijn naaimachine is vijftien jaar oud en heeft een zigzag-, een ‘gewone’ en een boogjessteek en dat vind ik prima. Een fancy model met borduurprogamma’s hoef ik niet. Voor mij zit de lol ook in de beperking en het doen met materialen die je al hebt.” Het mooiste wat je ooit hebt gemaakt? “Dat is een vaas met bloemen. Die was heel schetsmatig en ‘puur’, het leek bijna een tekening van houtskool maar dan van papier en garen. Ik heb er nu zo’n 25 gemaakt. Niet al mijn borduursels lukken trouwens. Laatst had ik er eentje waarbij de compositie niet klopte, de bloemen zaten te dicht op elkaar. Uiteindelijk heb ik er toen een soort fles overheen genaaid die half transparant was. Het grappige is dat-ie uiteindelijk heel leuk is geworden. Zo werk ik bijna altijd: als ik niet tevreden ben, gooi ik het niet weg, maar laat ik het even rusten. Vervolgens krijg ik een ingeving en voeg ik iets toe of verwijder ik wat.” borduren op papier Zodra je kan, zit je achter je naaimachine. Waarom past dit zo goed bij je? “Ik vind het heerlijk om in mijn eentje bezig te zijn. Ook van niets iets maken, geeft voldoening. Mijn motto is om te genieten van het kleine. Als ik op straat wandel met mijn camera en ik loop door een afbraakbuurt kan ik daar nog steeds iets moois uithalen, bijvoorbeeld het zonlicht dat op een bepaalde manier valt of bladderend behang aan een muur. Wat dat betreft ben ik een positivo. En iemand die altijd met details bezig is en dingen mooier wil maken – wat overigens ook een heel irritante eigenschap kan zijn, dat je altijd aan het perfectioneren bent. Misschien komt het daardoor wel, dat ik ook van het ‘losse’ en het ‘onafgemaakte’ hou.” Nog nieuw werk op de planning? “Naast bloemen en planten ben ik ook met stillevens en historische vrouwenportretten begonnen. Dat is wel een verschil met bloemen en planten, veel minder ruig. Ik wil dat een gezicht klopt, dat de ogen bijvoorbeeld goed staan. Op zich is het borduurproces hetzelfde, ik probeer bijvoorbeeld delen van hun kleding in steken te vangen, en misschien ga ik een keer behang met een patroon of reliëf toevoegen dat een jurk symboliseert. Mijn allereerste borduurportret op papier was van Elizabeth I van Engeland, die vrouw heeft me altijd al geïntrigeerd.” borduren op papier

Expositie: 28 januari – 26 maart, Den Haag

Het werk van Annelies Morris van de anemonen, de dunne lijnen van grassen en een donkerbruine rietpluim. Pioenen is vanaf 28 januari t/m 26 maart te zien bij Galerie Paper Art & Design, Weimarstraat 56, Den Haag, paperartanddesign.nl. Je kunt Annelies ook volgen op haar Instagram-account @anneliesmorris en website anneliesmorris.nl. Het werk is ook te koop. borduren op papier

Annelies’ favorieten op Instagram

  • @errer_ doet de mooiste dingen met droogbloemen
  • @liadejonghe maakt fantastische, geborduurde portretten op stof.

CREDITS: TEKST EVELYN VAN DRIEL | FOTOGRAFIE PEGGY JANSSEN STYLING ANNELIES MORRIS