In het Noord-Groningse Eenum maakt Monie van Paassen tuinhuisjes. Geen gewone, maar huisjes die je kunt meedraaien met de zon. Deze heerlijke Zonnehuisjes, zoals Monie ze noemt, baseerde ze op historische tbc-huisjes. Maar ze gaf er wel haar eigen draai aan.
Het is een mooie dag als ik naar het hoge noorden van de provincie Groningen rij. Het landschap is weids en leeg, je kunt over de akkers kilometers vooruitkijken. Het Hogeland heet deze streek. Ik ben onderweg naar de werkplaats van timmervrouw Monie, maar ik maak een tussenstop bij Wim en Jacqueline die in het dorpje Warffum wonen, zo’n 25 kilometer ten noorden van de stad Groningen. Als ik voor het tuinhek naast hun huis sta, zie ik hun zonnehuisje al achter in de tuin staan. “Kom verder”, begroet Wim me. Ik loop het pad op dat langs het huis naar de achtergelegen tuin leidt.
Achter in de tuin, tegen de boerenakker aan, staat het schattige tuinhuisje, met aan de voorkant grote ramen in de openslaande deuren. De zachtgroene kleur loopt over in het groen van de tuin en de wilgen die langs de sloot van de akker staan. “We wilden veel meer kunnen genieten van buiten zitten. Eerder in het voorjaar, later in het najaar en ook wilden we in de tuin kunnen zitten als het waait, en dat doet het best vaak hier”, vertelt Wim. Dat je het huisje kunt draaien was helemaal een fantastische bonus. “Zo kijken we het ene moment over het weidse Groninger landschap en het volgende moment zitten we intiem en beschut.” Wim geeft het huisje een flinke duw en duwt het rond tot het uitzicht in tegenovergestelde richting is. “We gebruiken het huisje vaak om ’s ochtends in het zonnetje in te ontbijten, de krant te lezen en koffie te drinken. Ook lunchen we er regelmatig. In de zomer als het warm is draaien we het huisje vaak uit de zon om zo in de schaduw te kunnen zitten.” Wim en Jacquelines huisje gaat op in het landschap, alsof het er altijd gestaan heeft.
Wim draait het Zonnehuisje om zo van het uitzicht over het weidse Groninger landschap te kunnen genieten.
Timmervakvrouw
Als ik afscheid heb genomen, rijd ik verder naar het noorden, richting Eenum. Ik tref Monie achter de zaagmachine in de werkplaats waar zij samen met haar partner Niels de bijzondere tuinhuisjes bouwt. Aan de andere kant van de werkplaats worden de panelen van een bijna af huisje geschuurd voordat ze van een laatste laag verf worden voorzien.
Monie is timmervakvrouw. Ze leerde het timmeren als enig meisje in een klas vol jongens. Dat is inmiddels alweer meer dan dertig jaar geleden. Sinds het jaar 2000 heeft ze haar eigen timmerbedrijf. “Als in het begin mensen naar de werkplaats kwamen en ik hen te woord stond vroegen ze naar de timmerman. Ze stonden dan ook vaak raar te kijken als ik zei dat ik dat was”, vertelt Monie. “Maar inmiddels weet iedereen dat ik timmervrouw ben en dat ik weet waar ik het over heb.” Ook partner Niels timmert er lustig op los, hij leerde het timmervak van haar.
Luisterend oor
Ze legt de net gezaagde balken aan de kant en laat me verschillende onderdelen en materialen zien. Monie is trots op de huisjes waar ze tot in het kleinste detail over heeft nagedacht. “Eigenlijk timmer ik vooral voor vrouwen – eindelijk is er eens iemand die goed naar ze luistert en oor heeft voor de details die vrouwen vaak belangrijk vinden. Een authentiek uitziend raambeslag, net even die roede in het raam, de afwerking en uiteindelijke kleur, dat soort dingen. Mannen snappen dat vaak toch net wat minder.” Ze lacht. “Dat is over het algemeen zo, uitzonderingen daargelaten, maar daarom zijn vrouwen denk ik blij met een timmervrouw.”
Huisjes bij Groninger herenboerderijen
Monie houdt van oude bijgebouwtjes. “Als ik hier over het Groningse platteland rijd, stop ik soms even om zo’n mooi bijgebouwtje goed te bekijken.” En zo viel haar oog op een gegeven moment op oude tbc-huisjes. “Af en toe zag ik er een staan bij een Groninger herenboerderij. Vaak zijn ze vervallen, soms omgetoverd tot kippenhok of opbergschuurtje.” Ze besloot een eigentijdse versie van de tbc-huisjes te bedenken.
“De ontstaansgeschiedenis is natuurlijk wat minder positief, mensen met tuberculose lagen in vroeger tijden lang in zo’n huisje, soms zelfs jaren. Men dacht dat frisse lucht en zonlicht bij de genezing hielp, daarom was er destijds een huisje bedacht dat kon draaien. Dat concept blijft natuurlijk fantastisch, daar wilde ik iets mee doen. Na veel onderzoek leverde ik in 2006 mijn eerste draaibare huisje af. Daarna ben ik opnieuw achter de tekentafel gekropen, totdat alles klopte aan het Zonnehuisje: de verhoudingen, de details, het ornament, het hang- en sluitwerk, het draaimechanisme, de afwerking, werkelijk alles. Het is echt mijn kindje geworden.”
Altijd anders ingericht
Ze neemt me mee naar buiten naar haar eigen Zonnehuisje. “Kijk, het werkt precies zoals bij een origineel tbc-huisje; met acht metalen wieltjes kun je het huisje draaien over een metalen schijf.” Ook de binnenkant is belangrijk, Monie richt haar eigen huisje regelmatig anders in. “Nu staat er een tafel met stoelen, zodat ik mensen die in een eigen huisje geïnteresseerd zijn kan ontvangen, maar soms staat er een bureautje om rustig aan te werken of een lekkere stoel om in te lezen. Ik hou ervan de inrichting af en toe te veranderen.”
Bij het afscheid zegt Monie: “Rij op de terugweg nog even langs het Openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum, daar staat nog een origineel en oorspronkelijk ingericht tbc-huisje. O ja en daar vlakbij, bij de B&B Hoogholtje in Onderdendam, staat een van mijn huisjes prachtig aan het water, een fantastisch uitzicht heb je daar. Het huisje ziet er ook heel mooi uit zo langs het water tussen de wilgen.” Monie zet de oorkappen weer op en gaat verder met zagen en ik stap in de auto op weg naar de huisjes bij Het Hoogeland en Hoogholtje.
Monie voor haar eigen Zonnehuisje. Ze richt het huisje regelmatig anders in.
Zelf een Zonnehuisje in de tuin
Monie spreekt graag jouw wensen door om zo samen tot een voor jou perfect huisje te komen, met als basis een tbc-huisje uit 1940. Prijs vanaf € 14.288. Neem voor meer informatie contact op met Monie van Paassen, info@zonnehuisje.nl of bel 0596-571118.
Monie’s Zonnehuisje kun je op afspraak bekijken bij haar werkplaats, Bosweg 1 in Eenum, zonnehuisje.nl. Er staat ook een Zonnehuisje in de Tuinen van Appeltern, appeltern.nl, in tuin nummer 11. Het huisje staat altijd open. Ga er even in zitten, en stel jezelf voor hoe je op je eigen tuin uit zou kijken vanuit het Zonnehuisje.
CREDITS: TEKST EN FOTOGRAFIE ANNA RUBINGH
Meer tuin(huisjes)inspiratie
- Wat doe je als je de kans krijgt om te wonen in een groene oase – maar dan wel in een huis op postzegelformaat? De Deense Lilan Kops draait er haar hand niet voor om en bedacht slimme opbergtrucs.
- 7x mooie muurkas – ook voor kleine tuinen en balkons
