Sommigen fronsen hun wenkbrauwen al bij het idee: Danièle Knirim (op Instagram: @hier_vandaan) zet rücksichtslos de schaar in oude boeken. Mét resultaat, want van de verkleurde pagina’s en schutvellen-met-printjes maakt ze schitterende collages van onder andere vogels.
Je verslindt oude boeken, waarom?
“Ik hou ontzettend van rommelmarkten en kringlopen, waarbij ik altijd al een zwak had voor oude boeken. Vroeger werden ze zo mooi gebonden. Schutvellen – die het boekblok beschermen en het binnenwerk verbinden met de omslag – hebben vaak fantastische patronen. Soms grafisch, soms een bloemetje. Net zoals oude enveloppen. In 2016 was ik bij een antiquariaat en trok ik een exemplaar uit de kast. De eerste pagina’s zaten vol foxing, van die kleine, roestkleurige vlekjes die door de tand des tijds zijn ontstaan. Ik zag er direct het gezicht van een vriendin in; zij is rossig en heeft sproetjes. Ik kreeg het idee om haar portret te knippen, een collage te maken waarbij dit papier de huid van haar gezicht voorstelde.”
De meesten van ons zullen niet meteen naar de schaar en plakpot rennen als ze een oud boek openslaan…
“Al mijn hele leven ben ik aan het fröbelen. Ik weet niet beter dan dat ik altijd tekende en knutselde. Tijdens mijn studie, ik deed Nimeto (een opleiding voor etaleren, decoreren en standbouw, red.) en een kunstopleiding aan de Willem de Kooning Academie, zei een schilderdocent me dat mijn kleurgebruik hem opviel. Dat inspireerde me. Eigenlijk schilder ik nu met papier.”
Hoe kwam je op het idee om vogels te maken?
“Vogels intrigeren me mateloos. Als kind zat ik op een vogelclub. Ik groeide op in de Betuwe en liep elke zondag met mijn verrekijker en het boekje ‘Wat vliegt daar?’ door de polder. Ik vind het bijzonder hoe vogels hun nestjes maken, hun koppies bewegen, maar vooral hoe ze kijken. Ik knip dan ook altijd eerst het oogje en het puntje dat erin komt; het moet gaan leven. Het verendek maak ik door de patronen van verschillende schutvellen met elkaar te combineren. Het is belangrijk dat er diepte ontstaat. Overigens zijn ze zo natuurgetrouw mogelijk. Ik gebruik altijd foto’s als basis. Soms mix ik de vogels met teksten. Ik heb boektitels gevonden als ‘Reis door de wolken’ en een serie over de seizoenen met woorden als ‘lente- en zomersonate’. Die woorden spreken nog meer tot de verbeelding met een vogel erbij.”
Je belangrijkste tools zijn een schaar en lijm. Stel je daar eisen aan?
“Ik heb één lievelingsschaar die ik het meest gebruik, ooit gekocht bij Hay. Maar ik moet ’m afwisselen, want door het vele knippen heb ik twee eeltbulten gekregen, precies daar waar ik de schaar vasthoud. Een andere favoriet is een model met een vogeltje, dat is eigenlijk een borduurschaartje. Ik zit eraan te denken om een schaar op maat te laten maken bij Ernest Wright in Engeland. Dit bedrijf fabriceert al vanaf 1900 scharen voor kleermakers en andere ambachtslieden. Ze meten dan precies je hand voor het perfecte exemplaar. Het kost alleen een lieve duit. Mijn vrienden steunen me overigens in mijn scharenfetisj: een van hen was afgelopen zomer in Zwitserland en verraste me met eentje waarbij een eekhoorn een eikeltje vasthoudt. Omdat ik met oud papier werk, gebruik ik boekbinderslijm. Dat hecht goed en droogt relatief snel. Het heeft een fijne zuurgraad waardoor het werk nauwelijks verkleurt en dus beter behouden blijft. Voor heel kleine stukjes papier – voor een serie over mensen die zich aan- en uitkleden knipte ik eens ienieminie teennagels – pak ik Bison Kit Transparant, omdat je die niet ziet.”
Je knipt nu zo’n zes jaar papiercollages van oude boeken. Dat klinkt alsof je intussen je eigen antiquariaat kunt beginnen?
“Ik heb nu zo’n vierhonderd boeken. Best een uitdaging op mijn werkplek die zo’n tien vierkante meter groot is, en van top tot teen gevuld met verzamelingen van allerlei frutsels. Ik hou erg van kleine museumpjes en word gelukkig van een mooi potje met gummen of potloden. Omdat deze ruimte wel erg mini is, ga ik binnenkort verhuizen. Drie dagen per week werk ik nu in een lijstenmakerij waar we veel museaal werk inlijsten en ik de hele dag karton sta te snijden. In de weekends knip ik meestal mijn collages. Eigenlijk ben ik altijd omringd door papier.” Lachend: “Afgezien van wat bibliotheekmensen die hun wenkbrauwen fronsen bij mijn werk, zegt de meerderheid: wat fijn dat die oude boeken een nieuw leven krijgen. Ik koester ze.”
Danièle’s account op Instagram: @hiervandaan
Haar website: www.hiervandaan.nl
TEKST EVELYN VAN DRIEL | FOTOGRAFIE PEGGY JANSSEN | STYLING ANNELIES MORRIS
Ook interessant om te lezen:
Liefde voor textiel: vilten
Vilten zit Nancy Graumans in het bloed. Ze wandelt veel en graag in haar eentje. Onderweg maakt ze foto’s en verwerkt die in haar art journal. Zo ontstaan de ideeën voor haar kunstwerken van vilt. Lees verder >>
Nancy Graumans 
