Omdat hij zo prachtig is – 10 ijsvogel weetjes

Alleen als je geluk hebt zie je ‘m voorbij flitsen – hij heeft het niet zo op mensen. Wij wel op hem, want wat is hij prachtig, met zijn neon verenpracht. Daarom: 10 ijsvogel weetjes.

1. Kkkkkkkkoukleum

Zijn naam doet anders vermoeden, maar de ijsvogel kan helemaal niet tegen vrieskou. Dan bevriest immers het water en kan hij geen maaltje meer opduiken. Hij eet ook insecten, maar vooral vis en kreeftjes. Triest maar waar: soms sterven ze doordat ze met een snoekduik hard tegen het ijs aanvliegen. In strenge winters kan liefst de helft van de populatie doodgaan.

2. Waarom de ijsvogel ijsvogel heet

Zijn Engelse naam luidt ‘Kingfisher’ – uitstekend passend bij de meestervisser die hij is. Waarom wij hem dan toch ijsvogel noemen, terwijl hij juist níet tegen ijs kan? Dat is een mysterie. Op Wikipedia staan verschillende mogelijke verklaringen. Eén ervan: het is een verbastering van de Germaanse naam ‘Eisenvogel’ wat ijzervogel betekent – en zou verwijzen naar de metalige glans van zijn blauwe veertjes.

3. IJdeltuit

De ijsvogel is schoon op zichzelf. Hij poetst en kamt wat af, meerdere keren per dag. Eén zo’n poetsbeurt kan wel 20 minuten duren. Hij doet dat op een manier die uniek is voor vogels: met de binnenkant van zijn vleugel wrijft hij over zijn koppie. Dat moet immers óók glanzen.

4. Mannetje versus vrouwtje ijsvogel

Zoals bij zoveel vogels ogen het mannetje en vrouwtje net wat anders. Bij de ijsvogel zit dat verschil ‘m vooral in de snavel. Vroege Vogels legt het je uit.

5. Braakballen & bidden

Net als roofvogels braakt de ijsvogel onverteerbare delen van voedsel uit – zoals visgraatjes. Iets dat hij óók gemeen heeft met de roofvogel: ‘bidden’ voordat hij een voedselduik neemt.

6. Geen nestbouwers maar nestgravers

IJsvogels bouwen geen nestje – ze graven er één uit. Die klus is vooral voorbehouden aan het mannetje. Hij maakt heuse nesttunnels tot wel zo’n halve meter diep, in zandige steile oeverranden. Aan het einde van die tunnel ligt de nestkamer.

7. Versieren met een visje

IJsvogels bouwen eerst een nest en gaan dan pas paren. Eerst vertoont het mannetje een heuse balts om het vrouwtje te imponeren. Met, hoe anders, het aanbieden van een lekker visje. Als het vrouwtje dat accepteert en verorbert volgt de paring.

8. Eerlijk zullen we visjes delen

Zo’n hol in een oever biedt nou niet direct veel ruimte voor pa of ma om te voeren. Kleine ijsvogels zorgen zelf dat ze aan hun trekken komen. Na elke voerbeurt schuiven ze een plekje op en belanden zo vooraan. Snavel vooruit: klaar voor De Snack.

9. Zijn grootste vijand – dat zijn wij

De ijsvogel heeft het best slim bedacht, zo’n nest in een stijle oeverwand. Zijn vijanden, zoals de bunzing en de wezel, komen er lastig bij. Ook roofvogels vinden het lastig hem te grijpen omdat hij rakelings over het water scheert. Naast strenge winters is de mens de grootste vijand van de ijsvogel. Watervervuiling, watersport – en oevers die worden ‘verfraaid’ met stenen.

10. Broertjes in de tropen

Hekkensluiter van de 10 ijsvogel weetjes: de meeste soorten ijsvogels vind je in de (sub)tropen. De Smyrna ijsvogel bijvoorbeeld, in onder meer het Midden-Oosten en Azië. Het grootste broertje van ‘onze’ ijsvogel is de kookaburra. Diens bijnaam luidt lachvogel – zijn roep klinkt als een lach. Beiden knapperds om te zien – maar ze halen het natuurlijk niet bij die van ons.

Meer over dit wonderschone vogeltje

• Op de site van de Vogelbescherming lees je meer over de ijsvogel – en kun je ook luisteren naar zijn roep. Ook op Wikipedia.nl vind je allerlei informatie over dit vogeltje.
• Roots-redacteur en vogelaar Paul Böhre deelt 5 tips om zelf de ijsvogel te spotten.

BEELDEN: PIXABAY