In Nederland valt nog zo veel te ontdekken, en te voet zie je altijd meer. Daarom in Seasons elke maand een wandeling, met routebeschrijving, door een van de mooie natuurgebieden die ons land telt. Deze keer lopen we door de Stadswaard bij Nijmegen waar je de dynamiek van de uiterwaarden ervaart.
Oude hellingbossen, vennen tussen plukjes heide, stuwwallen, wijngaarden en natuurlijk de Waal met zijn uiterwaarden: Nijmegen mag zich gelukkig prijzen; het heeft de meest afwisselende omgeving die een stad zich maar kan wensen. Vandaag concentreer ik me op de rivier, op zichzelf al een en al afwisseling. ’s Winters stroomt het water van de Waal vrijelijk over de uiterwaarden van de Stadswaard. Maar op deze mooie septemberdag is de winter nog ver weg, en het water eigenlijk ook. De waterstand is laag, de nevengeul staat vrijwel droog. De laatste decennia is hier heel wat grond verplaatst. Verzande nevengeulen van de rivier werden uitgediept en nieuwe geulen werden gegraven en op de rivier aangesloten om hoogwaterpieken op te vangen. Meer ruimte voor de rivier betekent ook meer ruimte voor de natuur.
Vandaag neemt het water een hap zand hier, morgen laat het ergens anders duizenden bloemzaadjes achter. Een kokmeeuw maakt zich voorlopig alleen zorgen om de beweging die een zwaarbeladen binnenvaartschip in gang zet. De golven jagen hem van de kei waar hij net zo lekker z’n veren zat te poetsen. Het is gelukkig niet ver vliegen naar een net iets hogere en drogere kei.
Rivierstrandjes
Ik loop hoog en droog op de oeverwal en daal zo nu en dan af naar een van de rivierstrandjes tussen de kribben. Het zijn geen bergen, zelfs geen heuvels, maar toch echt wel hellinkjes waar ik vanaf spring. Het is verbazingwekkend hoe verschillend de strandjes tussen de kribben zijn. Het een bezaaid met keien, het volgende met houten palen waaraan goed te zien is hoe hoog het water kan komen, en weer een ander waar smal vlieszaad, rode ganzenvoet en welriekende ganzenvoet, pioniers van zandige rivieroevers, omhoogschieten en dan weer een strandje met niets dan zuiver zand. Het is maar net wat stroming en wind er neerleggen.
De eerste helft van de route loop ik op de schoorsteenpijp van de Vlietberg af, een relict van de steenfabrieken die hier ooit zij aan zij stonden om rivierklei in bakstenen om te zetten. De oeverwal staat vol met akkerdistel, braam en zwarte mosterd – allemaal uitgebloeid. Boerenwormkruid en wilde cichorei zorgen nog wel voor kleur.
Laaghangende bomen
Ondertussen speur ik naar konikpaarden. Ik tref ze helaas niet, ze hebben de ruimte, ze kunnen net zo goed tien kilometer verderop zitten. In het wilgenbosje aan de oever van de nevengeul hebben ze wel hun sporen nagelaten, ik moet er omzichtig om de paardenvijgen heenlopen.
En uitkijken dat ik niet mijn hoofd stoot. Sommige van de bomen hangen zo scheef dat ik me afvraag hoelang het nog duurt voor ze horizontaal liggen. Alles is hier – snel of langzaam – in beweging. Zelfs de brug, uitgevoerd in composiet, waarover ik de Stadswaard weer verlaat veert onder mijn voetstappen. Bij de oplevering in 2013 was deze ranke Ooijpoortbrug met zijn 56 meter de grootste overspanning in dit materiaal. Ik vind het vooral een prachtbrug. Zowel om te zien als om het uitzicht dat hij biedt. Op dat elke dag veranderende rivierenlandschap.
Wandeling stadswaard Nijmegen (3,8 km)
Ligging
De uiterwaarden van de Stadswaard grenzen meteen aan de Waalkade, oostelijk van de Nijmeegse Waalbrug. Vanuit startpunt De Bastei, Waalkade 83, ben je er letterlijk binnen vijf minuten.
Routebeschrijving: op de Waalkade rechtsaf langs het haventje onder de Waalbrug door. Voetgangersbrug Ooijpoort en volgende brug (over de nevengeul) over. Volg de oeverwal en buig met het pad mee naar rechts bij handwijzer ‘doorgaande route’. Einde pad rechtsaf de asfaltweg op. In de bocht naar links (bij de infopanelen) rechtsaf en meteen vóór de dam in de nevengeul weer links. Blijf het pad volgen en via de Ooijpoortbrug terug. Ter info: in de Stadswaard mag je van de gebaande paden. Ook handig als delen van de route onder water staan, je kunt dan zelf je weg zoeken.
Bereikbaarheid
OV: vanaf NS-station Nijmegen rijden verschillende lijnen van de BRENG-bus. Uitstappen bushalte Valkhof’ Meer info: breng.nl.
Auto: parkeergarage Kelfkensbos aan de Voerweg 2 in Nijmegen.
Horeca: Café Droom! op de bovenste verdieping van museum De Bastei heeft het mooiste uitzicht van Nijmegen. Open: ma t/m zo 10.00-17.00 uur. Ook toegankelijk zonder entreekaart voor De Bastei: debastei.nl. Loop op het verste punt van de route 200 m naar links en je komt op het kleurrijke terras (en B&B) ’t Roosje van Ooy. Tot half oktober open op do t/m zo 10.00-18.00 uur, woensdag flexibele openingstijden. Met picknickservice. Info: roosjevanooy.nl.
Honden
Aangelijnd toegestaan.
Check voor je op pad gaat of de genoemde adressen open zijn en of activiteiten doorgaan. Dit artikel verscheen in aangepaste vorm ook in Roots.
CREDITS: TEKST EN FOTOGRAFIE ANNEMARIE BERGFELD | ROUTEKAARTJE CÉCILE VRINTEN
Meer lezen
- De Achterhoek is rijk aan mooie wandelgebieden, en de Gorsselse Heide is daar één van. Je kunt er heerlijk wandelen, en erna genieten van een royale pannenkoek bij het knusse bosrestaurant De Zessprong. Wijnliefhebbers combineren de wandeling met een bezoekje aan de wijngaard.
- Je zou denken dat ons klimaat niet warm genoeg is om wijndruiven te laten groeien. Dat is niet zo! Sterker nog: er zijn aardig wat wijnboeren in Nederland. En die kun je vaak ook bezoeken, en aldaar een wijntje proeven. Cheers!
