Ode aan de rozenbottel

Marloes Blom

8 december 2019

rozenbottel

Met rozenbottels kan je alle kanten op: verwerken in een recept, of als elegante sfeermaker in je interieur. Of je geniet gewoon van de wetenschap dat deze vitaminebommetjes je gevederde vriendjes de winter door helpen. De rozenbottel ‘has it all‘.

Rozen en rozenbottels – zo zit dat

Rozenbottels zijn de vruchten die groeien aan de rozenplant. Je hebt verschillende soorten, zoals de Duinroos (Rosa pimpinellifolia), Bosroos (Rosa arvensis), Hondsroos (Rosa canina), Japanse roos of Rimpelroos (Rosa rugosa) en Bottelroos (Rosa villosa). Zijn de rozen uitgebloeid, dan komen de bottels tevoorschijn. Wil je rozenbottels? Knip dan de verwelkte rozen in de nazomer en herfst niet weg. Rozenbottels zijn schijnvruchten: ze lijken op vruchten, maar zijn het niet. Net zoals de schattige oranje lampionnetjes van de physalis, en de ananas, aardbei en vijg. De bottels bestaan uit uit een vruchtwand met zaden, én uit een bloembodem: het kroontje dat je onderaan ziet is het restant van de bloem. Je hebt verschillende vormen bottels, van langwerpig, tot rond en flesvormig. De kleur van de vrucht hangt af van de soort roos en kan variëren van rood, tot oranje en purper. Je hebt ze zelfs in het zwart – die van de Duinroos. De grootste bottels heeft de Rimpelroos. rozenbottel rozenbottel

Ware vitaminebommetjes

Rozenbottels bevatten vitamine A, en vitamines B1 en B2. Maar ze staan vooral bekend om hun hoge dosis vitamine C. Rozenbottelsiroop is ooit bedacht om het tekort aan vitamine C in de naoorlogse jaren aan te vullen. De vruchten verbeteren de weerstand en gaan misselijkheid tegen. In medicijnen kom je rozenbottel bijvoorbeeld tegen als middel tegen gewrichtsaandoeningen. Let op: zo rauw zijn ze niet geschikt voor consumptie, en je eet alleen het vruchtvlees, niet de zaden. Deze soorten kan je eten. Hier vind je recepten voor rozenbottelsiroop en -jam.

Rozenbottelweetjes

  • Jeukpoeder, dat in feestwinkels wordt verkocht, wordt gemaakt van rozenbottels. De zaden die in rozenbottels zitten hebben kleine haren, en die irriteren de huid. De Franse naam voor rozenbottel is dan ook ‘gratte-cul’ – kontkrabber (vrij vertaald).
  • Vogels betrachten geduld waar het rozenbottels betreft: ze wachten tot het gevroren heeft met eten. Rozenbottels waar de vorst overheen is gegaan smaken namelijk zoeter.

rozenbottel rozenbottel

De rozenbotteltuin

In Rozenbotteltuin De Put kun je je hart ophalen aan alles wat met rozenbottels te maken heeft – en je kan er mee helpen de (grote) oogst te plukken, in september. Meer over de rozenbottelstruik lees je op Floravannederland.nl.

Als prachttak in huis

  • Een tak met rozenbottels leent zich prima als kersttak! Alleen, of gecombineerd met bijvoorbeeld een tak met lichtjes.
  • Lees ook het artikel 4 x Boeketten met bessen
  • Tip: takken die al droog zijn hoeven niet meer in water te staan. Combineer deze dus niet met verse takken die nog wel water nodig hebben. Of verzin er een foefje op, zoals een vaasje in een vaas zetten voor de tak die wel in het water moet.

Rozenbottel BEELDEN: PIXABAY | ROB VAN DER VET (HET BOEKET MET DE BESSEN)