Prachtig: kunst van Monika Petersen uit linoleum

Met vaste hand snijdt grafisch kunstenaar Monika Petersen berkenblaadjes, klaprozen en artisjokken uit linoleum. Het zijn de blauwdrukken voor gedetailleerde botanische prints, die ze handmatig drukt in haar atelier in Kopenhagen. 

Het belang van contrast

Op het werkblad van Monika Petersen ligt een verzame­ling berken­ blaadjes. Ze zijn zorgvuldig gedroogd en opgeborgen in transparante zakjes. Op het prikbord erboven hangen dezelfde blaadjes, maar dan sterk uitvergroot en in kleur geprint. De fijne haarvaatjes, gaatjes en minuscule verkleuringen zijn op die manier goed zichtbaar. De vormen en structuren van die details inspireren Monika zodra ze haar guts in een nieuwe lap linoleum duwt. Kleine puntjes en dunne lijntjes wisselt ze af met korte, dikke streepjes en lange halen. Soms heel dicht bij elkaar. Dan weer laat ze een vlak ongemoeid. Zo ontstaan uiteindelijk op de afdruk subtiele contrasten die voor licht, schaduw en vorm zorgen. Zoals bij de print van een gouden appel die ingelijst in Monika’s atelier hangt. Dankzij het zorg­ vuldig opgebouwde ritmische patroon oogt hij drie­ dimensionaal en heeft hij een glanzende blos. “Ik gebruik mijn guts als een penseel”, vertelt Monika. “In plaats van een streek zet ik een markering en snijd dat stukje linoleum weg. Anders dan de meeste schilders gebruik ik slechts één kleur. Vandaar dat contrasten zo belangrijk zijn. Op die manier lukt het bijvoor­ beeld om de ronding van de appel mooi naar voren te laten komen.” 

Altijd anders

Aan de wand van Monika’s atelier in Kopenhagen hangen kleurrijke close­ups van dahlia’s, anemonen en tulpen. Op een vaas staan gedroogde artisjokken, pluimen siergras en zaaddozen van de rode pimpernel. Allemaal beoogde linoleum­ sneden. En hoewel Monika ze tot in detail onderzoekt, maakt ze geen uitgebreide voorstudies van haar onderwerpen. “Meestal zet ik een vereenvoudigde vorm van een bloem of vrucht in grove lijnen op het linoleum. De sneden teken ik bewust niet in. Anders wordt het een invuloefening, dat zou me gaan verve­len, denk ik. Juist tijdens het snijden ontstaan vaak interessante dingen. Ik vind het heel leuk om mijn handen daarin te volgen. Soms haal ik net iets te veel weg. Dan zorg ik ervoor dat ik vanaf dat punt weer verder kan werken. Op die manier blijft het eindresul­taat ook voor mij een verrassing. Dat element van mijn werk vind ik namelijk minstens zo leuk als het ambacht zelf.” 

Grenzen verkennen 

Als kind was Monika altijd aan het tekenen. “Ik wilde later iets creatiefs gaan doen, iets anders heb ik nooit overwogen.” Na een opleiding tot modeontwerpster vertrok ze op haar 21e naar Londen voor een studie illustratie aan het Saint Martins College of Art and Design. “In Denemarken leerde je in die tijd vooral dat alles eenvoudig, strak, wit en van hout moest zijn. Mij leek het juist zo leuk om te experimenteren met andere materialen en kleuren, zoals goud. Ik wilde de grenzen verkennen van kunst en kitsch.” 

Focus op eenvoudige vormen 

Opvallend genoeg maakte Monika in haar Engelse periode vooral abstracte portretten en linoprints en had ze een eigen keramiekatelier. Pas na haar terug­ keer naar Kopenhagen, vijftien jaar geleden, werd de natuur een inspiratiebron voor haar. “Ik had inmiddels een zoon en verlangde naar een simpeler en rustiger leven. Zo ontstond, denk ik, ook de focus op wat meer eenvoudige, organische vormen die ik om me heen ontdekte. Mijn eerste werk was een linosnede van een peer, een heel simpele maar prachtige en herkenbare vorm. Tot mijn verrassing werd hij opgepikt door de interieurwereld. Die peer is nog altijd een van mijn lievelingsontwerpen, juist vanwege zijn eenvoud.”  Verder lezen? Dat kan in Seasons 1.

Over Monika Petersen

Kunstenares Monika Petersen volgde een opleiding illustreren in Londen, maar keerde na haar studie terug naar haar geboorteland Denemarken. Daar legt zij zich toe op het maken van prints. In 2016 werd ze genomineerd voor The Danish Design Award. De handgedrukte linoprints van Monika Petersen zijn in Nederland onder meer te koop via www.blikfang.nl en www.bymolle.com. De grote prints (50 x 70 cm) drukt ze in een oplage van 200 stuks in verschillende kleuren. Prijzen vanaf €47. Ook zijn er (machinaal) gedrukte posters en kaarten verkrijgbaar. Meer verkooppunten via www.monikapetersen.com.