Planten moet je afstemmen op het type grond bij jou in de tuin. Maar hoe weet je nu welke grondsoort je tuingrond is? In haar nieuwste boek ‘Plantchemie: maak van je tuin een laboratorium’ vertelt journalist en doorgewinterde tuinierster Katja Staring je precies hoe je de verschillende grondsoorten van elkaar onderscheidt. Zoals met de grondboortest.
Grondsoorten in Nederland
In Nederland zijn vijf grondsoorten die je aan de oppervlakte vindt: zand, zeeklei, rivierklei, veen, en löss. Dan is er nog de grondlaag leem, die verspreid door Nederland voor kan komen, vaak dieper in de bodem. Als je weet wat voor grond je hebt, kun je de beplanting daar op afstemmen. De grond in je tuin kan verschillen per plek en ook verschillen van de grond in buurtuinen. Hoe kom je erachter uit wat voor grond jouw tuin bestaat? Daarvoor bestaan verschillende methoden – zoals de knijptest, de observatietest, de potjestest (hier lees je daar meer over) en de grondboortest.
Zo bepaal je de grondsoort met de grondboor
Met de grondboor kun je niet alleen plantgaten maken, maar ook bodemonderzoek doen. In ‘Plantchemie’ vertelt Katja je precies hoe en wat. Kort gezegd: de bovenste laag die je uitboort is de toplaag, een donkere humusachtige laag. De laag die je daarna uitboort is de grondsoortlaag: zand, klei, veen, löss of leem. 
1. Zand
Kenmerken
- Valt makkelijk uit elkaar, is droog en licht.
- Wordt snel warm, maar ook snel droog.
- Laat goed water door, maar water zakt ook snel weg van plantenwortels.
- Bevat weinig voedingsstoffen, want die spoelen er makkelijk uit.
Verbeteren Blijven mulchen met plantresten en compost voor het vasthouden van water en voedingsstoffen, en kalk toevoegen. Soms zie je rode sporen in het zand, dat is ijzer.
2. Klei
Kenmerken
- Is compact en zwaar en bevat daardoor weinig zuurstof.
- Plakt en is glad.
- Blijft lang koud, wordt keihard in de zon.
- Houdt vocht vast en laat water slecht door.
- Bevat weinig organische stof en veel voedingsstoffen, dus is groeizaam.
Verbeteren Groeven of gaten maken, zodat er meer water, lucht en bacteriën in de grond komen, voor meer leven. Mulchen met compost en plantresten. Bij rivierklei in de herfst wat kalk toevoegen (zeeklei bevat kalk).
3. Veen
Kenmerken
- Laat slecht water door.
- Laat slecht lucht door.
- Is zuur.
- Bevat weinig zuurstof, kalk of voedingsstoffen.
Verbeteren Groeven of gaten maken, zodat er meer water, lucht en bacteriën in de grond komen, voor meer leven. Blijven mulchen met plantresten.
4. Löss
Kenmerken
- Is droog en kleverig
- Laat lucht en water door
- Bevat veel voedingsstoffen
Verbeteren Blijven mulchen met plantresten voor het vasthouden van water en voedingsstoffen.
Mengsels
Naast deze grondsoorten is er nog kleïg veen dat water vasthoudt, weinig zuurstof bevat, maar heel mineraalrijk en dus voedzaam is. Ook is er zavelgrond, een mengsel van zand en klei. Dat is een superbodem die water vasthoudt, veel zuurstof bevat en dus luchtig en waterdoorlatend is. De meest veeleisende teelten staan op zavelgronden, zoals fruitbomen en aardappels. Verder bestaan hier en daar klei- en zandgronden die erg rijk of juist heel arm aan kalk (calcium) zijn – in die grondsoorten gedijen alleen bepaalde planten.
Plantchemie: maak van je tuin een laboratorium
De doorgewinterde tuinier weet het natuurlijk al lang: een groene tuin is een schatkamer vol natuurlijke ingrediënten. En met het boek ‘Plantchemie’ van Katja Staring kun je die volop benutten. ‘Plantchemie’ is het derde deel in de serie ‘Avontuurlijk Tuinieren’ en gaat over duurzaam tuinieren. Het is voor de doe-het-zelf-tuinier die houdt van experimenteren en graag gebruikmaakt van de natuurlijke kringloop in de tuin. Meng bijvoorbeeld je eigen compost en potgrond, brouw gier, knoflookspray en anti-jeukzalf. Voed zo op een natuurlijke manier je planten met je eigen plantaardige mest, en bestrijd slakken met je zelfgemaakte antislakkenspray. Of gebruik de kracht van je planten binnenshuis, en maak biologische kleurstof, allesreiniger of aftersun. Meer tips van Katja? Volg haar inspirerende Instagram account @DailyGreenspiration. Katja Staring | Plantchemie: maak van je tuin een laboratorium | KNNV Uitgeverij | € 19,95 | Meer lezen via KNNV Uitgeverij – bestellen kan via je plaatselijke boekhandel. CREDITS: TEKST KATJA STARING | ILLUSTRATIE PETRA BAAN
Meer over tuinieren op kleigrond
Alleen gemakkelijke planten die het goed doen op kleigrond. Met die strategie – en veel stekjes en zelf gewonnen zaad – wist Mieke Stender een zwaar verwaarloosde boerderijtuin om te toveren tot een bloemenparadijs op het Friese platteland. Hier kun je ‘m bewonderen. Hoe je zelf zo’n bloemenparadijs creëert op kleigrond lees je in deze zes tips voor tuinieren op kleigrond.
